مطالبه مهریه

مطالبه مهریه امریست که امروزه برای بسیاری از افراد موجب بروز مشکلات و معضلاتی شده است.

درخواست مهریه یا صداق به گونه‌ای است که اگر با قوانین آن آشنایی کافی نداشته باشید می‌تواند مشکل ساز باشد.

فرقی نمی‌کند در جایگاه زن باشید یا مرد، در هر دو صورت داشتن دانش کافی پیرامون این قضیه حائز اهمیت است.

در این مقاله نیز به موضوع مطالبه مهریه و مسائل قانونی آن می‌پردازیم، با ما همراه باشید.

نمونه رای مطالبه مهریه

در عرصه مهریه سوالات بی شماری وجود دارد، زمان اقدام جهت وصول مهریه، نحوه پرداخت مهریه بالای ۱۱۰ سکه، اقدامات لازم جهت وصول مهریه و امکان زندان رفتن مرد برای عدم توانایی پرداخت مهریه از جمله سوالاتی هستند که در این مقاله به آنها می‌پردازیم.

حقوق مالی زن

حقوق مالی زن به طور کلی شامل مهریه یا صداق، نفقه (مخارج و هزینه زندگی زن) و حق تنصیف دارایی مرد است.

در ادامه مقاله مطالبه مهریه، به بررسی هرکدام خواهیم پرداخت.

مهریه چیست و چه کاربردی دارد؟

در بسیاری از کشورها تضمین کافی مالی، در هنگام ازدواج از مرد به نفع زن، دریافت می‌شود.

در کشورهای غربی، قانون در مورد مهریه و تضمین مالی ازدواج صرفا به تنصیف (نصف شدن) دارایی مرد در هنگام زندگی مشترک محدود می‌گردد.

در اسلام وضع طور دیگریست، در حقوق اسلام و شرع، جهت تضمین مالی عدم تمایل به زندگی مشترک از سوی مرد، حقوق مالی برای زن در نظر گرفته شده است که از جمله این حقوق مالی مهریه، نحله (هدیه) یا صداق است.

هنگام ازدواج دائم مهریه، میزان و ترتیب پرداخت آن در سند ازدواج تعیین می‌گردد.

البته در ازدواج دائم امکان اینکه مهریه در ابتدای توافقات طرفین تعیین نشده و عقد بدون تعیین شدن میزان و نوع صداق (مهریه) منعقد شود وجود دارد.

اما در ازدواج موقت، متعه یا صیغه، میزان مهریه باید مشخص باشد. به عبارتی عقد ازدواج موقت بدون تعیین مهریه از پایه باطل است.

مطالبه مهریه زن فوت شده

مهریه به طور کلی به دو نوع مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه تقسیم می‌شود.

در مهریه عندالمطالبه، از زمان ازدواج، زن امکان مطالبه مهریه را دارد یعنی هر وقت زن مهریه خود را مطالبه کند، مرد باید آن را بپردازد.

اما در صورتی که مهریه عندالاستطاعه باشد، زن باید استطاعت و توان مالی مرد در پرداخت مهریه را ثابت کند تا بتواند مهریه خود را مطالبه نماید.

در صورتی که مرد مدعی اعسار (نداشتن توانایی مالی) از پرداخت مهریه باشد و توان پرداخت یک جای مهریه را نداشته باشد، امکان توافق طرفین بر نوع پرداخت مهریه به صورت اقساطی و یا امکان اقدام قانونی و قضایی برای زن وجود دارد.

نفقه زن چیست؟

پیشتر به یکی از حقوق مالی زن که مهریه بود و شرایط آن در ازدواج دائم و موقت پرداختیم، حال به بررسی حقوق مالی دیگر زن که بر عهده‌ی مرد است می‌پردازیم:

از دیگر حقوق مالی زن که پرداخت آن بر عهده‌ی مرد است و با عقد ازدواج آغاز می‌شود، نفقه است.

نفقه شامل خوراک، پوشاک و محل زندگی مشترک زوجین، مخارج بیماری‌های احتمالی زن، مخارج تحصیل زن و سایر موارد ضروری زن است که توسط مرد پرداخت می‌شود.

از شرط تنصیف دارایی چه می دانید؟

تنصیف دارایی نیز از موارد حقوق مالی زن است.

این شرط بیان می‌کند که اگر زن و شوهر از یکدیگر طلاق بگیرند، در صورتی که طلاق به درخواست مرد باشد و به علت عدم تمکین، سرکشی یا تخلف زن نباشد، مرد موظف است نصف دارایی خود را که در زندگی زناشویی به دست آورده است، به عنوان تنصیف دارایی، به زن بپردازد.

وکیل تخصصی اجرای ثبت

این شرط در بند اول عقدنامه (سند ازدواج) قید شده است که در زمان عقد دائم زوجین می توانند آن را امضا کنند.

نکته حائز اهمیت این است ارثیه‌ای که به مرد تعلق می‌گیرد شامل شرط تنصیف دارایی نمی‌شود.
به علاوه نصف دارایی مرد شامل دارایی های قبل از ازدواج نمی‌شود.

وصول مهریه

یکی از راه‌های مطالبه مهریه، در صورتی که مهریه بیش از بیست میلیون تومان باشد، ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضائی و سپس مراجعه به دادگاه‌های خانواده است.

دادگاه خانواده پس از دریافت دادخواست مطالبه مهریه و مدارک و اسناد پیوست با تعیین وقت رسیدگی، زوجین را جهت رسیدگی به دعوای مطالبه مهریه دعوت می‌نماید.

راه‌های مطالبه مهریه

دو راه برای وصول مهریه وجود دارد:

راه نخست:

مطالبه مهریه از طریق اداره اجرای ثبت اسناد رسمی

در این حالت، وکیل زن با مراجعه به دفتر اسناد رسمی ازدواج، درخواست صدور اجرائیه و رونوشت سند ازدواج را تقدیم سردفتر اسناد رسمی ازدواج می‌نماید.

سردفتر اسناد رسمی ازدواج پس از صدور رونوشت و صدور دو نسخه اجرائیه، ابلاغ می‌نماید که مهریه مافی الذمه (نسبت به پرداخت آن تعهد دارد) در سند ازدواج را به زن، پرداخت نماید.

این اخطار، توسط اداره پست به نشانی و آدرسی که شوهر در سند ازدواج دارد، ابلاغ می‌شود و نسخ اجرائیه و رونوشت به اداره اجرای اسناد رسمی ارسال می‌گردد.

شرایط تشکیل پرونده در اجرای ثبت

پس از تشکیل پرونده در اداره اجرای اسناد رسمی ثبت اسناد و املاک نسخه ای از اجرائیه به نشانی مرد ابلاغ می‌شود.

در صورت عدم پرداخت مهریه، طی ده روز پس از ابلاغ، امکان توقیف اموال شوهر و نیز ممنوع الخروج کردن و ممنوع المعامله کردن مرد بابت عدم پرداخت مهریه و عدم اقدام جهت اجرای مفاد اجرائیه صادر می‌شود.

در صورتی که در این مرحله شوهر اقدام به پرداخت مهریه و جلب رضایت زن نماید نیاز به پرداخت نیم عشر (نصف یک دهم) دولتی نمی‌باشد.

اما اگر مراحل اجرایی ادامه یابد و منجر به مزایده اموال شوهر و یا پرداخت اموال منقول (اموالی که امکان جابجایی دارند مثل اتومبیل) توقیف شده مرد شود، نیم عشر هزینه اجرایی از شوهر دریافت و به حساب دولت واریز می‌شود.

وصول مهریه از طریق اداره اجرای اسناد رسمی

راه دوم:

مطالبه مهریه از طریق دادگاه‌های خانواده

در این حالت، وکیل زن در تهران و مراکز استان‌ها با مراجعه به دفتر خدمات الکترونیک قضایی و در سایر شهرستان‌ها با مراجعه مستقیم به دفتر دادگاه خانواده دادخواست مطالبه مهریه را تقدیم دادگاه می‌نماید.

قبل از تقدیم دادخواست، در هنگام رسیدگی و یا بعد از تقدیم دادخواست، امکان تقدیم درخواست صدور قرار تأمین (حفظ و نگهداری) خواسته، نیز وجود دارد.

صدور قرار تأمین خواسته به معنی درخواست توقیف اموال منقول و غیر منقول (اموالی که امکان جابجایی ندارند مثل خانه و زمین) مرد می باشد که توسط دادگاه با توجه به رسمی بودن سند ازدواج پذیرفته خواهد شد.

طول مدت دعوای مهریه در دادگاه، تا زمان قطعیت رأی معمولا حدود سه الی شش ماه می‌باشد و از طریق اداره اجرای اسناد رسمی اداره ثبت، معمولا سه ماه زمان جهت اخذ نتیجه نیاز دارد.

در حال حاضر برای مطالبه مهریه فقط از راه اول یعنی مراجعه به مراجع ثبتی می‌توان مطالبه مهریه نمود.

توقیف اموال شوهر

با توجه به اینکه مهریه در سند ازدواج که سندی رسمی و لازم الاجراست درج می‌شود.

اگر زن درخواستی مبنی بر توقیف اموال مرد کند، قرار تأمین خواسته بدون تودیع (سپردن) خسارت احتمالی از سوی دادگاه صادر شده و امکان توقیف اموال منقول (اموالی که امکان جابجایی دارند مثل اتومبیل) و غیرمنقول (اموالی که امکان جابجایی ندارند مثل خانه و زمین) بلامعارض مرد، وجود دارد.

قرار تأمین خواسته، قبل یا بعد از ابلاغ، بنا به درخواست زن، خواهان یا وکیل وی، اجرا شده و تمامی اموال مرد قابلیت توقیف، با قرار تأمین خواسته را دارند.

در صورتی که در طول رسیدگی، مهریه زن توسط مرد پرداخت شود و یا اموالی معرفی شود که استیفاء (باز پس گرفتن) مهریه، از محل این اموال امکان‌پذیر باشد، اموال به مزایده گذاشته شده و با توافق طرفین به عنوان مهریه یا جایگزین مهریه، به زن پرداخت می‌شود.

توقیف اموال در مهریه بدون تودیع خسارت احتمالی

جهت صدور قرار تأمین خواسته بر اساس سند ازدواج نیاز به تودیع (سپردن) خسارت احتمالی توسط وکیل زن نمی باشد و صرف درخواست امکان‌پذیرش از طرف دادگاه را دارد.

دادگاهی که پرونده به وی ارجاع می‌شود پس از تعیین وقت رسیدگی به اصالت سند ازدواج و اظهارات طرفین رسیدگی نموده و رأی مقتضی (مناسب) معمولا مبنی بر محکومیت شوهر و پرداخت مهریه صادر می‌نماید.

نحوه تقسیط مهریه چگونه است؟

رأی صادر شده، قابلیت اعتراض در دادگاه تجدیدنظر را دارد و شوهر می‌تواند به محض قطعی شدن رأی در صورت عدم تمکن مالی جهت پرداخت یک جای مهریه دادخواست اعسار (نداشتن توانایی مالی) از پرداخت یک جای مهریه و تقسیط مهریه به دادگاه صادر کننده حکم بدوی (نخستین) تقدیم نماید.

این درخواست با توجه به قانون جدید نحوه اجرای محکومیت های مالی و قانون جدید اعسار (نداشتن توانایی مالی)، مورد رسیدگی قرار گرفته و در صورت اثبات اعسار زوج (مرد)، پرداخت مهریه به صورت اقساط تعیین شده و به طرفین ابلاغ می‌شود.

این رأی نیز طی بیست روز پس از ابلاغ از سوی طرفین قابل اعتراض در دادگاه‌های تجدید نظر استان می‌باشد.

مدارک لازم جهت طرح مطالبه مهریه

یک) ارائه کارت ملی و شناسنامه متقاضی
دو) سند ازدواج

در صورتی که سند ازدواج در دسترس نیست امکان اخذ رونوشت عقدنامه (سند ازدواج) از دفتر ازدواجی که عقد در آن منعقد شده توسط متقاضی و یا وکیل وی وجود دارد.

با مراجعه به دفتر ازدواج رسمی که عقد ازدواج در آن ثبت و سند ازدواج صادر شده است و با پرداخت هزینه‌ی مقرر، امکان اخذ رونوشت سند ازدواج وجود دارد که این رونوشت جایگزین سند ازدواج شده و جزو مدارک به دادگاه و یا اداره‌ی اجرای اسناد رسمی ثبت تقدیم می‌شود.

مشاوره حقوقی امور خانواده

سه) وکالتنامه وکیل

جهت طرح دعوای مطالبه مهریه وکالتنامه وکیل نیز یکی دیگر از مدارک مورد نیاز جهت ارائه به دادگاه و یا اداره‌ی اجرای اسناد رسمی ثبت است.

مراحل انجام کار جهت مطالبه مهریه به شرح زیر است:
ابتدا دادخواست و یا درخواست اجرای مهریه، بسته به اینکه پرونده در دادگاه مطرح شود و یا اجرای اسناد رسمی ثبت تقدیم می‌شود.

بعداز ابلاغ اجرائیه و یا نسخه دوم دادخواست و ضمائم (پیوست‌ها) در دادگاه جلسه رسیدگی تشکیل شده و پس از رسیدگی و قطعیت حکم امکان وصول مهریه وجود دارد.

نکات کلیدی وکیل مهریه

با توجه به اینکه مبلغ مهریه معمولا کمتر از ۵۰ میلیون تومان نیست، کارآموز وکالت به تنهایی امکان قبول وکالت در پرونده ی مهریه را ندارد و لازم است وکیل پایه یک دادگستری در پرونده ی مهریه اعلام وکالت نماید.

وکیل پایه یک دادگستری حق دخالت در کلیه دعاوی و پرونده‌ها را به صورت مستقل دارد.

حقوق مالی زوجه در ازدواج موقت

اما در صورتی که کارآموز وکالت به عنوان وکیل انتخاب می فرمایید دقت بفرمایید لازم است کارآموز وکالت به همراه یک وکیل پایه یک دادگستری اعلام وکالت نموده تا امکان طرح پرونده ی مطالبه مهریه را داشته باشد.

وکیل پایه یک دادگستری به وکیلی گفته می‌شود که پس از قبولی در آزمون کانون وکلای دادگستری و گذراندن موفقیت آمیز دوره کارآموزی به مدت هجده ماه و سپس قبولی در آزمون شفاهی و کتبی اختبار کانون وکلای دادگستری به دریافت پروانه وکالت پایه یک دادگستری نائل می‌شود.

وکیل مهریه رایگان

در صورت نیاز به خدمات وکیل و عدم توانایی پرداخت هزینه‌های حق الوکاله، می‌توانید با مراجعه به اداره معاضدت کانون وکلای دادگستری در تهران واقع در خیابان سعدی جنوبی و در مراکز استان‌ها، به کانون وکلای دادگستری استان مربوطه درخواست وکیل معاضدتی و رایگان نمایید.

در صورتی که حائز شرایط باشید، کانون وکلای دادگستری با تعیین وکیل معاضدتی برای شما، امکان طرح پرونده ی مهریه را ایجاد خواهد نمود.

نمونه دادخواست طلاق توافقی

حق الوکاله وکیل و هزینه‌های دادرسی با محکومیت مستنکف (خودداری) از پرداخت مهریه یا شوهر قابل دریافت است.

در زمان تقدیم دادخواست، محکومیت شوهر به پرداخت حق وکالت وکیل و هزینه‌های دادرسی را نیز مطالبه بفرمایید.

گفتنی است موسسه حقوقی بین الملل مهر پارسیان نیز در زمینه مطالبه مهریه فعالیت می‌کند، لذا در صورت نیاز به مشاوره با شماره تماس‌های درج شده در سایت تماس حاصل فرمایید.