وضعیت حقوقی جنین اهدایی و آزمایشگاهی

در این نوشتار به بررسی موضوع وضعیت حقوقی جنین اهدایی و آزمایشگاهی پرداخته ایم.

بررسی ماهیت، شرایط و حقوق و تکالیف فرزندان ناشی از جنین اهدائی

پیشرفت­ های خیره­ کننده در زمینه علوم پزشکی،­ به­ خصوص رشد علمی در مورد زنان و زایمان، توان­مندی­ های خارق­ العاده به دست آمده در علم بیولوژی انسانی و فراهم شدن فنون و تکنیک­ های مختلف مرتبط به توالد و تناسل، موضوع و مشکل ناباروری زنان و عقیم بودن زوجین از طریق تحصیل گامت­نر و ماده و انتقال آن ها به صورت تفکیکی یا ترکیبی (جنینی) با ابزار پزشکی در اغلب کشورها تا حد زیادی حل شده است و یکی از راه­ های درمان ناباروری زنان نابارور تلقیح جنین اهدائی به رحم این­گونه زنان به وسیله متخصصان این رشته است که امروزه با توسعه و گسترش علم پزشکی و بیولوژی انسانی، موضوع باروری زنان نابارور با وجود اقتضاء سن، از طریق اهداء و دریافت جنین حل شده است و دیگر در حال حاضر زوجین نابارور از نداشتن فرزند رنج نخواهند برد.

طبق قانون نحوه اهدای جنین به زنان نابارور خوشبختانه در نظام حقوقی ایران موضوع اهدای جنین حل شده و دریافت گامت از زن و شوهر و تبدیل آن به جنین در آزمایشگاه و انتقال آن به رحم زنان نابارور که متقاضی دریافت جنین اهدائی هستند، مانع شرعی و قانونی وجود ندارد.

جنین انتقال یافته به رحم زنی که مستعد پذیرش آن است، لانه گزینی کرده و شروع به رشد خواهد کرد و پس از گذارندن دوران تکاملی متولد خواهد شد. البته اینگونه باروری جنبه معالجه ندارد و با اهداء و تلقیح جنین اهدائی زن حامله خواهد شد و دریافت جنین اهدائی، مورد توجه بسیاری از زوج­ هایی قرار گرفته که عقیم بوده­ اند و مشکل خود را بهتر توانسته­ اند از این طریق حل کنند و بر قبول اطفال بدون سرپرست به عنوان فرزندخواندگی ترجیح داده­ اند، زیرا دریافت جنین و حامل شدن از این طریق، مشکلات فرزندخواندگی را نخواهد داشت و رابطه فرزند متولد از جنین اهدائی با دریافت کنندگان جنین بسیار عاطفی­ تر و محکم­تر از رابطه کودکانی است که از طریق فرزندخواندگی وارد زندگی زن و شوهر فاقد فرزند می شوند.

ارث بردن مرد از زن در ازدواج موقت

جهت دریافت مشاوره در خصوص وضعیت حقوقی جنین اهدایی و آزمایشگاهی با گروه مشاوره تخصصی موسسه مهر پارسیان از طریق شماره تماس های 88663925-88663926-88663927 با ما در ارتباط باشید.

گامت

یک سلول تخصص‌ یافته است که مسئول تولید مثل جنسی می‌ باشد.

جنین

نطفه حاصل از تلقیح خارج از رحمی زوج­ های قانونی و شرعی است که از مرحله باروری تا حداکثر 5 روز خواهد بود، این جنین می ‎تواند به 2 صورت تازه و منجمد باشد.

اهداء جنین

واگذاری داوطلبانه و رایگان یک یا چند جنین از زوج­ های واجد شرایط مقرر در قانون به مراکز مجاز تخصصی درمان ناباروری برای انتقال به زوج­ های متقاضی دارای شرایط مندرج در قانون.

موضوع اهدای گامت و جنین

بحث درباره اهدای گامت و جنین در 5 موضوع ذیل قابل بررسی است که عبارتند از؛

• لقاح مصنوعی با اسپرم و تخمک زوجین،
• لقاح مصنوعی با اسپرم اجنبی و تخمک زوجه،
• اهدای تخمک،
• اهدای جنین،
• استفاده از رحم جانشین.

شرایط اهداء جنین

زوج­ های اهداء کننده باید دارای شرایط ذیل باشند و مراکز مجاز تخصصی درمان ناباروری مکلفند قبل از دریافت جنین از اهداء کنندگان، وجود این شرایط را احراز نمایند که عبارتند از؛

الف- علقه و رابطه زوجیت قانونی و شرعی،

ب- جلب موافقت و رضایت کتبی زوج­ های اهداء کننده در مراکز مجاز تخصصی درمان ناباروری،

پ- سلامت متعارف جسمی و روانی و ضریب هوشی مناسب،

ت- احراز هویت اهداء کنندگان و به صورت کامل محرمانه،

ث- نداشتن اعتیاد به مواد اعتیادآور و روان ‎گردان،

ج- مبتلا نبودن به بیماری های صعب العلاج مثل: ایدز، هپاتیت و… .

شرایط دریافت جنین

زوج­ های دریافت­ کننده باید دارای شرایط ذیل باشند و مراکز مجاز تخصصی درمان ناباروری مکلف اند قبل از اهداء جنین به­ دریافت­ کنندگان، وجود این شرایط را احراز نمایند که عبارتند از؛

1. تقاضای دریافت جنین اهدایی باید بطور مشترک از طرف زوجین تنظیم و ‌تسلیم دادگاه شده باشد،
2. دادگاه در صورت احراز قانونی مجوز دریافت جنین را صادر کرده باشد،
3. زوجین بنا به گواهی معتبر پزشکی، امکان بچه ‌دار شدن نداشته باشند،
4. بنا به گواهی معتبر پزشکی زوجه ‌استعداد دریافت جنین را داشته باشد،
5. زوجین دارای صلاحیت اخلاقی باشند،
6. هیچ ‌یک از زوجین محجور نباشند،
7. علقه و رابطه زوجیت قانونی و شرعی،
8. اظهار موافقت و رضایت کتبی زوج­ های دریافت­ کننده در مراکز مجاز تخصصی درمان ناباروری،
9. سلامت متعارف جسمی و روانی و ضریب هوشی مناسب،
10. احراز هویت دریافت­ کنندگان و به صورت کامل محرمانه،
11. نداشتن اعتیاد هیچ­ یک از زوجین به مواد اعتیادآور و روان ‎گردان،
12. مبتلا نبودن به بیماری های صعب العلاج مثل: ایدز، هپاتیت و…،
13. زوجین بایستی تابعیت جمهوری اسلامی ایران را داشته باشند.

نکته: وظایف و تکالیف زوجین اهداء گیرنده جنین و طفل متولد شده از لحاظ ‌نگهداری و تربیت و نفقه و احترام نظیر وظایف و تکالیف اولاد و پدر و مادر است.

فرزند متولد شده از لقاح مصنوعی

جهت دریافت مشاوره در خصوص وضعیت حقوقی جنین اهدایی و آزمایشگاهی با گروه مشاوره تخصصی موسسه مهر پارسیان از طریق شماره تماس های 88663925-88663926-88663927 با ما در ارتباط باشید.

شرایط لازم جهت دریافت، نگهداری و انتقال جنین

این شرایط به شرح ذیل عبارتند از؛

• دایر کردن بانک جنین

هر یک از مراکز مجاز تخصصی درمان ناباروری می ‎توانند بانک جنین طبق دستورالعمل­ های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دایر نمایند، این بانک مسئول دریافت و نگهداری جنین و انتقال آن ها به زوجین نابارور طبق مقررات مندرج در قانون می ‎باشد.

• نظارت بر دریافت، نگهداری و انتقال جنین اهدائی

مرکز مدیریت پیوند وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظف است، طبق دستورالعمل­ های وزارت یاد شده نسبت به دریافت، نگهداری و انتقال جنین نظارت دقیق اعمال نماید.

• رعایت محرمانگی اوراق مرتبط با افراد اهداء کننده و دریافت­ کننده

ارائه مدارک و اطلاعات مربوط به اهداء کنندگان و دریافت کنندگان جنین اهدائی تنها با رعایت قوانین مربوط به حفظ و نگهداری اسرار دولتی و به مراجع قضایی صلاحیت ‎دار مجاز می ‎باشد.

عوامل موثر در تولد فرزند حاصل از جنین اهدائی

در به وجود آمدن طفل از جنین اهدائی 3 عامل اساسی نقش دارد که عبارتند از؛

• اسپرماتوزئید،
• تخمک،
• رحم محل رشد جنین.

تکالیف و وظایف مراکز مجاز درمان ناباروری

حدود تکالیف و وظایف مراکز مجاز تخصصی درمان ناباروری اقدام نسبت به موارد ذیل است که عبارتند از؛

الف- نگهداری جنین­ های اهدائی از سوی اهداء کنندگان مسلمان و غیر مسلمان بطور جداگانه و رعایت تناسب دینی و مذهبی زوج های متقاضی با جنین اهدائی در زمان انتقال،

ب- دریافت و نگهداری رای قطعی مرجع قضائی از متقاضی،

پ- صدور گواهی و معرفی نامه لازم مبنی بر تأیید سلامت جسمی و روانی برای متقاضیان دریافت جنین طبق مقررات،

ت- دریافت، نگهداری و انتقال جنین­ های اهدائی در شرایط به­ صورت کامل محرمانه.

نکته: اطلاعات مربوط به جنین های اهدائی، جزو اطلاعات به کلی سری طبقه ‎بندی می شوند.

نکته: صدور گواهی عدم توانایی باروری و هم­چنین توانایی زوجه در زمینه دریافت و نگهداری جنین، پس از انجام تست­ ها و آزمایش­ های دقیق پزشکی در صلاحیت مراکز مجاز تخصصی درمان ناباروری می ‎باشد.

جهت دریافت مشاوره در خصوص وضعیت حقوقی جنین اهدایی و آزمایشگاهی با گروه مشاوره تخصصی موسسه مهر پارسیان از طریق شماره تماس های 88663925-88663926-88663927 با ما در ارتباط باشید.

رابطه نسبی فرزند حاصی از اهدای جنین با والدین خود

• پدر طفل

آن چه مسلم است شوهر زن صاحب رحم از جهت قرابت خونی رابطه ای با کودک ندارد گرچه کودک در کانون خانوادگی او و از زوجه اش متولد شده است و ممکن است طبق عرف در حکم پدر کودک محسوب شود.

• مادر طفل

در به ­وجود آمدن کودک ناشی از اهدای جنین علاوه ­بر اسپرم، 2 عامل دیگر (تخمک و رحم محل رشد جنین) نقش اساسی دارند، به همین دلیل در خصوص رابطه طفل با مادر نظر های مختلفی عنوان شده است، به­ نحوی که برخی صاحب تخمک را مادر طفل و بعضی صاحب رحم و عده­ ای هر دو را مادر کودک می­ دانند.

طبق قانون نحوه اهدای جنین به زوجین نابارور در مورد حضانت فرزندان حاصل از جنین اهدائی تعیین تکلیف شده و حق و تکلیف حضانت چنین نوزادی بر عهده زوجین دریافت کننده جنین است و واگذاری این حق و تکلیف که خاص والدین به صورت طبیعی است به زوجین پذیرنده جنین اهدائی حاکی از آن است که رابطه فرزند مزبور با زوجین مذکور، رابطه نسبی قانونی یا در حکم نسب است. به­ این ترتیب زوجین پذیرنده جنین اهدائی همان حقوق و تکالیف عنوان شده در قانون مدنی به­ عنوان والدین طفل حاصل از جنین اهدائی را دارند و امتناع آنان از انجام تکلیف موجب ایجاد مسئولیت مدنی و کیفری خواهد بود.

نکته: دیدگاهی که 2 مادر برای کودک قائل هستند، مصلحت کودک و خانواده وی و جامعه نیز با نظر این گروه به خطر خواهد افتاد، حداقل از نظر آثار حقوقی مشکل آفرین است. در ضمن صاحبان اسپرم و تخمک اهدائی هرگز قصد ایجاد حق و تکلیف برای خود نداشته­ اند و ناشناس باقی خواهند ماند.

نکته: در واقع و نفس الامر رابطه نسبی صاحبان جنینی با کودک منتفی نیست.

اهدای جنین

حضانت و نگهداری از فرزند حاصل از جنین اهدائی

طبق قواعد عمومی نوزاد انسان موجود ضعیفی است که تا مدت مدیدی نیاز به حفاظت و نگاهداری ازنظر جسمی و روانی دارد. حضانت در واقع به معنای حفاظت و نگاهداری طفل تا رسیدن به سنی است که خود قادر به زندگی مستقل باشد و بطور معمول انسان وقتی به سن بزرگ سالی برسد، بطور کلی قادر است بطور مستقل زندگی کند، در نظام حقوقی ایران و در حقوق اسلام نگاهداری اطفال هم حق و هم تکلیف ابوین و سرپرستان است. ولی ممکن است کودک بعد از ولادت مادر خود را از دست بدهد و همچنین از نعمت داشتن پدر نیز قبل از ولادت یا بعد از ولادت محروم گردد که در این صورت افراد دیگری نظیر اجداد پدری و مادری یا قیم تکلیف نگاهداری کودک را بر عهده خواهند داشت.

امکان سلب صلاحیت زوجین از حضانت فرزند حاصل از جنین اهدائی

حقوق و تکالیف حضانت، نگاه­داری و تربیت کودک را با توجه به قانون مدنی ایران، نمیتوان از زوجین دریافت­ کننده جنین سلب کرد، مگر این که در اثر انحطاط اخلاقی زوجین یا مسامحه آنان در حضانت کودک، صحت جسمانی یا تربیت اخلاقی طفل در معرض خطر قرار گیرد، که در این صورت طبق حکم دادگاه صلاحیت دار که دادگاه خانواده محل اقامت کودک است، حق حضانت از آنان یا یکی از آنان سلب خواهد شد.

نکته­ های قابل توجه در مورد حضانت و نگاه­داری و تربیت فرزند حاصل از جنین اهدائی

در مورد حضانت و نگاه­داری و تربیت کودک، نکته­ های ذیل قابل توجه است؛

الف. حضانت فرزند در زندگی مشترک زوجین

اگر زوجین باهم زندگی مشترک داشته باشند، حضانت و تربیت کودک با مشارکت زوجین انجام خواهد گرفت.

ب. حضانت فرزند در صورت جدایی زوجین

طبق قانون مدنی اگر زوجین در اثر طلاق یا فسخ ازدواج از هم جدا شده باشند یا در اثر اختلاف­ ها در عمل جدا از هم زندگی کنند، حضانت کودک تا سن 7 سالگی با مادر است. زیرا کودک در سنین پایین و تا سن هفت سالگی به مادر احتیاج بیشتری دارد و مادر در نگاه داری کودک در این سنین مناسب تر است و بعد از 7 سالگی نیز در صورت بروز اختلاف بین والدین، نحوه ترتیب حضانت و نگاه­داری کودک با رعایت مصلحت وی به تشخیص دادگاه خانواده خواهد بود.

نکته: نگهداری کودک تکلیف قانونی ناشی از پذیرش و دریافت جنین است، امتناع آنان قانونی نیست.

پ. حضانت فرزند در صورت فوت یا ابتلاء به جنون و امثال آن زوجین

طبق قانون مدنی هرگاه یکی از زوجین فوت شود یا مبتلا به جنون گردد و یا مادر کودک بعد از طلاق یا فوت شوهر، با دیگری ازدواج کند، در این­گونه موارد حق حضانت منتفی یا اگر مادر در مدتی که حضانت طفل با او سلب خواهد شد و در صورت حیات پدر حضانت با او خواهد بود، در صورت فوت پدر و حیات جد پدری حضانت طفل با جد پدری است، زیرا نسبت به کودک ولایت قهری دارد، حق حضانت را نیز خواهد داشت و اگر جد پدری نیز زنده نباشد یا قدرت و صلاحیت حضانت کودک را نداشته باشد، تکلیف حضانت کودک بر عهده وصی منصوب از طرف ولی قهری است و در غیر این صورت، تکلیف حضانت بر عهده قیم منصوب از طرف دادگاه خواهد بود و در تعیین قیم نیز اقارب کودک با داشتن صلاحیت بر دیگران حق تقدم خواهند داشت.

لازم به ­ذکر است­ که، جنون پدر هم مثل جنون مادر، سبب سلب حضانت است، زیرا جنون هر یک از ابوین، صحت جسمانی یا روانی و تربیت اخلاقی طفل را در معرض خطر قرار می­ دهد. البته هرگاه یکی از ابوین فوت شود، حضانت طفل با آن که زنده است خواهد بود، هر چند متوفی پدر طفل باشد و برای کودک قیم تعیین شده باشد، زیرا در حضانت کودک، والدین بر قیم اولویت دارند.

ت. تأثیر کفر در حضانت فرزند

در قانون مدنی حکم صریحی مبنی بر اینکه هرگاه یکی از زوجین یا هر دو کافر شوند، حق حضانت کودک مسلمان از والدین کافر سلب خواهد شد، وجود ندارد. اما طبق حکم دیگری از قانون مدنی مبنی بر اینکه ولی مسلمان نمی­ تواند برای کودک تحت ولایت و سرپرستی خود وصی غیر مسلمان معین کند، می­توان استنباط کرد که کافر حق حضانت کودک مسلمان را نخواهد داشت.

ث. حضانت و موضوع شیر دادن مادر

در زمینه حضانت طفل مساله تغذیه وی در سنین کودکی به­ خصوص تا سن 2 سالگی با شیر و خوردن شیر، امر بسیار مهمی است که در واقع غذای اصلی کودک در این سنین شیر است. طبق شرع مقدس و قانون شیر دادن مادر به کودک جزء تکلیف حضانت وی نیست مگر در صورتی که تغذیه طفل به غیر شیر مادر ممکن نباشد. البته اگر مادر مایل به شیر دادن به فرزند و بچه خود باشد، شوهر یا مراجع عمومی و قضایی، حق منع او را ندارند مگر این که ثابت شود شیر دادن مادر به بچه ضرر وارد کند.

• ج. تکلیف تربیت در ضمن نگاه­داری و حضانت فرزند و احترام متقابل

طبق قانون مدنی در مورد تربیت کودک، ابوین مکلف هستند که در حدود توانایی خود به تربیت اطفال خویش بر حسب مقتضی اقدام کنند و نباید آن­ ها را بلاتکلیف بگذارند و هرگاه در اثر بی­ توجهی ابوین و زوجین در زمینه تربیت کودک یا مسامحه آنان، طفل به دیگری لطمه و ضرری وارد کند، والدین یا زوجین، مسئولیت اعمال کودک را بر عهده خواهند داشت.

جهت دریافت مشاوره در خصوص وضعیت حقوقی جنین اهدایی و آزمایشگاهی با گروه مشاوره تخصصی موسسه مهر پارسیان از طریق شماره تماس های 88663925-88663926-88663927 با ما در ارتباط باشید.

اسباب سلب صلاحیت زوجین از حضانت فرزند حاصل از جنین اهدائی

طبق قانون مدنی اسباب سلب صلاحیت زوجین در زمینه نگاه­داری و تربیت کودک به شرح ذیل عبارتند از؛

• اعتیاد زیان آور به الکل، مواد مخدر و قمار،
• اشتهار به فساد اخلاق و فحشاء،
• ابتلاء به بیماری های روانی با تشخیص پزشکی قانونی،
• سوء استفاده از طفل یا اجبار او به ورود به مشاغل ضد اخلاقی مثل: فساد و فحشا و تکدی­گری و قاچاق،
• تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف.

نفقه فرزند حاصل از جنین اهدائی

طبق قانون نحوه اهداء جنین به زوجین نابارور وظایف و تکالیف زوجین گیرنده جنین و طفل متولد شده، از لحاظ نگاهداری، تربیت، نفقه و احترام نظیر وظایف و تکالیف اولاد و نفقه اولاد بر عهده پدر است، پس از فوت پدر و بر عهده مادر است، در صورت عدم قدرت پدر به انفاق، به­ عهده اجداد پدری است با رعایت حق تقدم نزدیک ترین فرد به کودک و در صورت نبودن پدر و اجداد و یا عدم قدرت آن ها، نفقه بر عهده مادر است. هرگاه مادر هم زنده و یا قادر به انفاق نباشد، با رعایت حق تقدم نزدیک ترین فرد، به عهده اجداد و جدات مادری و جدات پدری واجب النفقه است و اگر چند نفر از اجداد و جدات مزبور از حیث درجه اقربیت مساوی باشند، نفقه را باید به حصه مساوی تادیه کنند.

وظایف زوجین در برابر فرزند حاصل از اهدای جنین

اهدای گامت یا اهدای جنین به زنان نابارور و متقاضی دریافت جنین اهدائی از نظر حقوقی آثار گوناگونی در پی خواهد داشت که از جمله این آثار حقوقی عبارتند از؛

• حقوق و تکالیفی است که برای زوجین دریافت کننده جنین به وجود خواهد آمد و زوجین مکلف خواهند شد؛

الف- حضانت یا نگاه­داری و تربیت کودک حاصل از جنین دریافتی را عهده­ دار گردند،

ب- تأمین هزینه امرار معاش یا نفقه کودک مزبور تا رسیدن به سن بزرگ­سالی، طبق مقررات برعهده زوجین و سایر اقارب نسبی آنان در حد و چارچوب قانون است.

• علاوه بر موارد مذکور، روابط حقوقی دیگری نیز به وجود خواهد آمد که عبارتند از؛

الف) موضوع قرابت نسبی و سببی،

ب) ولایت،

پ) حرمت نکاح با اقارب نسبی و سببی،

ت) موضوع توارث بین فرزند حاصل از اهدای جنین و زوجین دریافت کننده جنین و اقارب نسبی آنان.

رابطه فرزند حاصل از جنین اهدائی با زوجین از جهت حرمت ازدواج

از آنجا که نوزاد از نظر ژنتیکی رابطه ای با زوجین دریافت کننده جنین ندارد و ممکن است این گمان پیش آید که از محارم نباشند، ولی با توجه به مطالب ذیل موضوع ازدواج بین آن ها ممنوع است که عبارتند از؛

الف- حرمت ازدواج شوهر با دختر حاصل از جنین اهدائی

شوهر خانواده به دلایل ذیل از ازدواج با دختر حاصل از جنین اهدائی منع شده است که عبارتند از؛

• طبق قانون نحوه اهداء جنین به زوجین نابارور زوج خانواده دریافت­ کننده جنین پدر قانونی طفل است، زیرا تکالیف پدر را قانونگذار برای زوج شناخته است و با قیم یا سرپرست فرزند خوانده قابل مقایسه نیست.
• به فرض که شوهر این خانواده را پدر کودک ندانیم، دختر متولد شده از همسرش فرزند این زن محسوب می­ شود، زیرا کودک در رحم وی رشد کرده و از وی متولد شده است و یا در حکم فرزند رضاعی مشارالیه­ ها است با این ترتیب دختر مزبور ربیبه یعنی دختر همسر آن مرد است، لذا ازدواج با ربیبه ممنوع است و ربیبه از جهت حرمت نکاح مثل دختر خود آن مرد است که طبق شرع و قانون نمی­ تواند با او ازدواج کند.

نکته: ربیبه فرزند دختر زن از شوهر دیگری است.

ب- حرمت ازدواج زوجه با پسر حاصل از جنین اهدئی

جای تردیدی نیست که زن حامل از دریافت جنین اهدائی مادر فرزند حاصل است و با این که صاحب تخمک مادر ژنتیکی کودک است، زنی است که جنین را در بدن خود پرورش داده و وضع حمل کرده است، پس مادر کودک محسوب می­ شود و کودک از خون این مادر تغذیه و رشد کرده است، پس بنابراین طبق ضوابط قانونی و شرعی ازدواج بین آن ها ممنوع است و اگر این زن بعد ها صاحب فرزند دیگری از هر طریقی شود، برادر یا خواهر کودک حاصل از جنین اهدائی است و دختر بعدی آن زن، جزء محارم پسر قبلی است و ازدواج بین آن ها ممنوع است و با سایر اقارب زن نیز در محدوده قانونی و شرعی جزء محارم محسوب و ازدواج با محارم ممنوع است. زیرا وقتی فرزند رضاعی که طبق ضوابط قانونی و شرعی از شیر زنی به مقدار شرعی در سن معین یعنی قبل از 2 سالگی تغذیه کرده مثل فرزند طبیعی از محارم آن محسوب می­ شود، به طریق اولی، فرزند ناشی از اهدای جنین از محارم زن دریافت کننده و پرورش دهنده جنین خواهد بود.

جهت دریافت مشاوره در خصوص وضعیت حقوقی جنین اهدایی و آزمایشگاهی با گروه مشاوره تخصصی موسسه مهر پارسیان از طریق شماره تماس های 88663925-88663926-88663927 با ما در ارتباط باشید.

رابطه بین فرزند حاصل از جنین اهدائی و زوجین

• از جهت توارث

طبق قانون مدنی اسباب تعلق ارث به دیگری به شرح ذیل است که­ عبارتند از؛

• نسب،
• سبب.

خانواده دریافت­ کننده جنین اهدائی، با پذیرش جنین اهدائی، قصد برقراری توارث دارند و این استنباط به مصلحت کودک، خانواده و جامعه نزدیک­ تر است، چون با این ترتیب فرزند حاصل از جنین اهدائی از سرگردانی و مشکلات مالی نجات خواهد یافت و نیاز نیست که به دنبال صاحبان جنین­ اهدائی ناشناس بگردد و با وجود این که در خانواده مرفه یا در خانواده مطلوب رشد کرده، گرفتار ناامنی اقتصادی شود و از جهت معنوی نیز لطمه ببینید.

عدم توارث فرزند حاصل از جنین اهدائی با صاحبان گامت

فرزند حاصل از جنین اهدائی با صاحبان گامت به 2 دلیل ذیل از صاحبان گامت ارث نخواهد برد؛

1. هویت و مشخصات این افراد مخفی خواهد ماند و کودک قادر به شناسایی آنان نخواهد بود،
2. به فرض این فرد قادر به شناسایی اهداء کنندگان جنین باشد و این افراد نیز زنده باشند، آن ها قصد ایجاد حق برای جنین اهدائی نداشته اند و در واقع جنین­ اهدائی را برای رفع مشکلات خانوادگی افراد نابارور، به آنان اهداء کرده و از آن اعراض کرده­ اند، بنابراین هیچ حق یا تکلیفی در مورد جنین اهدائی برای خود یا جنین تصور نکرده­ اند و فرزند حاصل از جنین اهدائی از صاحبان گامت ارث نخواهد برد.

• استفاده از نام خانوادگی رئیس خانواده دریافت کننده جنین

طبق قانون مدنی فرزند حاصل از جنین اهدائی باید علاوه بر نام دارای نام خانودادگی باشد و طبق قانون ثبت احوال نام خانوادگی فرزند همان نام خانوادگی پدر خواهد بود و از آنجا که زوجین پذیرنده­ جنین اهدائی از دیدگاه قانون والدین کودک حاصل از جنین اهدائی هستند، بنابراین نام خانوادگی این فرزند نام خانوادگی زوج خواهد بود و نباید نام خانوادگی دیگری در شناسنامه صادره درج گردد. برخورداری کودک از نام خانوادگی زوج خانواده که از نظر قانون پدر این فرزند محسوب است یکی از آثار حقوقی ناشی از دریافت جنین از طرف خانواده نابارور است و سند ولادت صادره برای کودک مزبور طبق قانون مدنی سند رسمی محسوب خواهد بود.

علاوه­ بر برخورداری کودک از نام خانوادگی شوهر خانواده پذیرنده جنین، کودک از نظر اقامتگاه و تابعیت و ولایت نیز از امتیاز یک فرزند حاصل از اسپرم شوهر و حامله شدن زن از طریق مواقعه یا تلقیح مصنوعی برخوردار خواهد شد و برای نگاهداری وی و حفاظت از اموال او نیاز به نصب قیم ندارد و به موجب قانون چنین فرزندی دارای ولی قانونی است ­و پدر کسی که برای فرزند دار شدن با موافقت زوجه خود، اقدام به پذیرش جنین اهدائی کرده است، به­ عنوان جد پدری قانونی بر چنین کودکی ولایت دارد.

وظایف و تکالیف فرزند حاصل از جنین اهدائی

کودک حاصل از جنین اهدائی طبق قانون فرزند زوجین محسوب می­ شود، لذا باید از آنان در حد متعارف اطاعت کند و باید مطیع ابوین خود بوده و در هر سنی که باشد باید به آن­ ها احترام بگذارد، که باید این احترام نیز متقابل باشد و با تنبیه و تأدیب در حدود متعارف در تعارض نخواهد بود و بعد از رسیدن به سن بزرگسالی، در صورت نیاز والدین مزبور به شرط تمکن باید نفقه آنان را بر اساس مقررات مربوط به نفقه اقارب پرداخت کند.

فرآیند اخذ شناسنامه برای فرزند حاصل از جنین اهدائی

طبق قانون ثبت احوال، ولادت اطفال باید به اداره ثبت احوال اعلام گردد و پس از ثبت ولادت در اسناد سجلی باید برای کودک ایرانی شناسنامه صادر شود، ثبت ولادت در حقوق ایران اجباری است و طبق قانون ثبت احوال وظیفه اعلام ولادت طفل به عهده پدر یا جد پدری است که در این زمینه، شوهر خانواده دریافت­ کننده جنین، پدر قانونی کودک است و پدر این مرد نیز جد پدری قانونی محسوب است، لذا این افراد وظیفه اعلام ولادت و اخذ شناسنامه دارند ولی اگر زوج غایب باشد یا جد پدری غایب بوده یا فوت شده باشد یا به هر علتی قادر به انجام این تکلیف نباشند یا از اعلام ولادت و اخذ شناسنامه امتناع کنند، مادر یعنی زنی که نوزاد از او متولد شده موظف به اعلام ولادت و اخذ شناسنامه خواهد بود. در شناسنامه نام شوهر به عنوان پدر و نام زن به عنوان مادر و نام خانوادگی شوهر، به عنوان نام خانوادگی کودک درج و شناسنامه صادره به متقاضی تسلیم می­ گردد.

نکته: اگر مشخص باشد نوزاد حاصل جنین اهدائی است به­ نظر می­ رسد، باید مراتب در اسناد سجلی قید و به امضاء متقاضی و مأمور ثبت احوال برسد و ممکن است به­ علت مخفی ماندن موضوع حقیقت مشخص نگردد که در این صورت شناسنامه معمولی صادر و تسلیم خواهد شد، ولی مدارک حاکی از ولادت نوزاد باید به پیوست درخواست شود.

مرجع صالح رسیدگی به درخواست دریافت جنین اهدائی

مرجع صالح رسیدگی به­ درخواست دریافت جنین اهدائی و بررسی صلاحیت زوجین متقاضی دادگاه صالح خانواده و خارج از نوبت و بدون رعایت تشریفات آئین دادرسی مدنی به عمل می ‎آید، صدور حکم به رد درخواست و عدم تائید صلاحیت زوجین قابل تجدیدنظر می ‎باشد.

جهت دریافت مشاوره در خصوص وضعیت حقوقی جنین اهدایی و آزمایشگاهی با گروه مشاوره تخصصی موسسه مهر پارسیان از طریق شماره تماس های 88663925-88663926-88663927 با ما در ارتباط باشید.

نمونه قرارداد اجاره رحم