در این قسمت به طور کامل به بررسی نفقه خواهیم پرداخت.
نفقه مانند مهریه از آثار مالی ازدواج و حق مالی مسلمی است که مرد پس از ازدواج با وجود شرایطی باید به زن پرداخت نماید.
نفقه، شامل تمام نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، پوشاک، غذا، اثاثیه منزل و هزینه‌های درمانی و بهداشتی و… می‌شود.
علاوه بر نفقه‌ای که به زن به موجب ازدواج تعلق می‌گیرد، نفقه دیگری نیز وجود دارد که به آن نفقه اقارب گفته می‌شود.
منظور از اقارب نزدیکان مرد مانند فرزند و پدر و مادر مرد می‌باشد؛ در این مقاله که توسط وکلای متخصص خانواده موسسه حقوقی مهر پارسیان تنظیم شده است به بررسی نفقه و ابعاد حقوقی آن خواهیم پرداخت.
چنانچه خواهان اطلاعات بیشتر در خصوص نفقه هستید پس از مطالعه این نوشته می‌توانید با شماره تماس‌های موسسه حقوقی مهر پارسیان تماس حاصل نمایید.
سوالات مهمی که در این نوشته بررسی می‌شوند:
شرط تعلق نفقه به زن چیست؟
نفقه ازدواج موقت چگونه است؟
آیا می‌توان نفقه گذشته را مطالبه نمود؟
دو شرط برای تعلق گرفتن نفقه به زن ضروری است:
دایمی بودن ازدواج که قانون مدنی در ماده ۱۱۰۶ تصریح دارد: در عقد دایم نفقه زن به عهده شوهر است.
تمکین کامل زن که منظور از تمکین، اجازه زن به برقراری رابطه با همسرش می‌باشد؛ بنابراین اگر زن از برقراری رابطه جنسی با همسر خود خودداری نماید، مستحق دریافت نفقه نخواهد بود.
اما استفاده از حق حبس مانع تعلق گرفتن نفقه نخواهد شد، حق حبس نوعی حق است که به موجب آن زن می‌تواند از برقراری رابطه زناشویی تا زمان دریافت کامل مهریه خودداری نماید؛ ضمن اینکه این حق با برقراری اولین رابطه زناشویی از بین خواهد رفت.
نفقه زن در صورت موجود بودن چند فرد واجب النفقه، مقدم بر سایرین می‌باشد؛ نفقه دوران دادرسی نیز قابلیت مطالبه را دارد و می‌تواند موضوع حکم قرار گیرد و نباید آن را نفقه زمان گذشته به حساب آورد.
حتی هنگام ورشکستگی و معسر (نداشتن توانایی مالی) شدن مرد، طلب زن از بابت نفقه حال و حتی نفقه زمان گذشته طلب ممتاز محسوب می‌شود و نسبت به طلب سایر طلبکاران مقدم خواهد بود.
این در صورتی است که سایر افراد واجب النفقه فقط نسبت به آینده حق مطالبه نفقه خواهند داشت.
نفقه زن در ازدواج موقت
ازدواجی که برای مدت محدود و معینی بین زن و مرد واقع می‌شود که در این نوع ازدواج تعیین مهریه شرط مهم و اساسی ازدواج است به حدی که اگر مهریه تعیین نشود، ازدواج باطل است.
اما در ازدواج موقت نفقه به زن تعلق نمی‌گیرد مگر اینکه ضمن ازدواج شرط نفقه شده باشد.
نفقه ایام گذشته
نفقه اقارب و فرزند فقط ناظر به ماه جاری و آینده است و طبق قانون حمایت خانواده، مطالبه نفقه گذشته فرزند و اقارب امکان ندارد.
اما در خصوص زن هم می‌توان نفقه ایام گذشته را مطالبه نماید و هم نفقه حال را در صورت عدم پرداخت مطالبه نمود.
مدارک لازم جهت مطالبه نفقه معوقه:
تنظیم فرم دادخواست مطالبه نفقه معوقه (گذشته)
شناسنامه و کارت ملی
سند ازدواج و یا رونوشت (کپی) آن از دفتر رسمی ازدواج
وکالتنامه وکیل
پرداخت هزینه دادرسی
استشهادیه شهود و یا هر مدرکی که ثابت کننده ادعا باشد
دادگاه خانواده محل سکونت پدر و یا دادگاه خانواده محل سکونت مادر و فرزند، هر دو صالح به رسیدگی به دعوای مطالبه نفقه فرزند هستند.
کارشناس رسمی دادگستری، با توجه به عرف و وضعیت مالی مرد و همچنین بررسی پرداخت یا عدم پرداخت نفقه به صورت جزیی یا کلی، میزان نفقه معوقه و نفقه ایام گذشته را تعیین نموده و با مرجع صدور قرار کارشناسی اعلام می‌نماید.
نظر کارشناس قابل اعتراض از سوی طرفین است؛ مرجع رسیدگی به دعوای مطالبه نفقه گذشته، در صورت احراز عدم پرداخت نفقه ایام گذشته توسط مرد، بر اساس نظر کارشناس یا با نظر قاضی شعبه، میزان نفقه را تعیین و مرد را محکوم به پرداخت آن می‌نماید.
اثر عدم پرداخت نفقه ایام گذشته توسط مرد، ولو با حکم دادگاه و عدم اجبار او به پرداخت نفقه، موجب ایجاد حق طلاق از سوی زن می‌شود همچنین موجب تحقق جرم ترک انفاق می‌گردد.
موسسه حقوقی مهر پارسیان با مدیریت دکتر محمدرضا مهری، با تشکیل گروه وکلای متخصص خانواده به طور تخصصی و ویژه اقدام به ارائه مشاوره و پذیرش پرونده در کلیه دعاوی خانوادگی برای ایرانیان در ایران و خارج از کشور می‌نماید.
جهت دریافت وقت مشاوره با شماره تماس‌های موسسه حقوقی مهر پارسیان تماس بگیرید.
آیا نپرداختن نفقه جرم است؟
نپرداختن نفقه موجب تحقق جرم ترک انفاق خواهد شد.
مجازات نپرداختن نفقه چیست؟
نپرداختن نفقه مجازات حبس در پی خواهد داشت.