نکات مهم جهیزیه و استرداد آن

• آیا از ماهیت حقوقی جهیزیه مطلعید؟
• تاکنون به حق استرداد جهیزیه توسط خانواده زن اندیشیده‌اید؟
• آیا تهیه جهیزیه طبق قانون بر عهده زن است؟
• در صورتی که زنی جهیزیه نداشته باشد تکلیف چیست؟
• پس از طلاق تکلیف جهیزیه چیست؟
• برای استرداد جهیزیه چه مدارکی لازم است؟
• اگر شوهر جهیزیه را تلف کرد و یا فروخت تکلیف چیست؟

مشاورین و وکلای متخصص خانواده در گروه وکلای مهر پارسیان با همکاری موسسه حقوقی و داوری بین‌المللی طلیعه عدالت و مهر پارسیان، به عنوان مشاوری امین در حقوق خانواده، اقدام به تنظیم جزوه‌های اختصاصی و تخصصی در جهیزیه و استرداد آن که به صورت مشاوره رایگان تلفنی در دسترس عزیزان می‌باشد.

جهیزیه 

به اثاث منزل، جهیزیه گفته می‌شود که طبق رسوم از قدیم‌الایام خانواده عروس جهت شروع زندگی مشترک به همراه دخترشان، راهی خانه بخت او می‌نمودند.

اما در سال‌های اخیر، کمی ماهیت جهیزیه تغییر کرده و به واسطه اینکه در بسیاری از ولایات رسم دریافت شیربها از خانواده داماد، جهت تهیه جهیزیه مفصل‌تر، منسوخ شده است.

تعدادی از اقلام جهیزیه توسط خانواده داماد تهیه می‌شود.
در واقع خانواده‌ها با تشریک مساعی در تهیه لوازم اولیه زندگی زوجین، آنها را درشروع زندگی مشترک یاری می‌نمایند.
به موجب قوانین زن هیچ تکلیفی برای همراه داشتن جهیزیه در هنگام ازدواج ندارد.

بلکه عکس این موضوع صادق است، با توجه به تکلیف قانونی و شرعی مرد در تامین نفقه همسر، تهیه اثاثیه زندگی که یکی از موارد نفقه است نیز بر عهده شوهر است.

اما این بحث در اختلافات احتمالی بین زوجین به چالشی تبدیل شده و طرفین که در هنگام اختلافات پیش آمده چشم خود را به روی گذشته‌ها می‌بندند.
جهت تخلیه فشارهای روحی و روانی ممکن است استفاده از حقوق خود را، دستاویزی جهت آزار و اذیت طرف مقابل قرار دهند.
مانند اینکه شوهری جهیزیه همسر را به فروش برساند و یا جهیزیه را از جهت انتفاع یا استفاده ساقط نماید.
یا اینکه نسبت به استرداد جهیزیه استنکاف نماید؛ در ادامه شرایط حل و فصل اختلافات درباره جهیزیه و استرداد جهیزیه برای خوانندگان عزیز تشریح می‌شود.

استرداد جهیزیه

در عرف و قوانین خانواده و سایر قوانین ایران، جایی دیده نمی‌شود که بنا را براساس استرداد جهیزیه نهاده باشند.
جهیزیه از حقوق مالی زن است؛ هرچند هر مالکی حق همه گونه تصرف در اموال خود را دارد.
اما مرسوم نیست که در هنگام زندگی مشترک، زن جهیزیه خود را مسترد کند.
این موضوع در جایی مصداق می‌یابد که اختلافات عمیق شده و زن می‌خواهد از این حربه علیه شوهر استفاده کند و با استرداد جهیزیه او را به زانو درآورد.
اما اموالی که توسط شوهر تهیه شده است در حکم جهیزیه و یا جزیی از جهیزیه نیست و زن نمی‌تواند در دعوی استرداد جهیزیه، آن اموال را نیز مطالبه نماید.

برای اثبات درخواست استرداد جهیزیه از مرد، بهترین راه ارسال اظهارنامه رسمی با موضوع درخواست استرداد جهیزیه است که از تاریخ ابلاغ این اظهارنامه، مرد نسبت به جهیزیه مسئول بوده و عدم استرداد جهیزیه، می‌تواند با جمع سایر شرایط موجب تعقیب کیفری مرد شود.

در این حالت زن مختار است در صورتی که مبلغ جهیزیه زیر بیست میلیون تومان باشد براساس قانون جدید شوراهای حل اختلاف، استرداد جهیزیه را از طریق شورای حل اختلاف مطالبه نماید.
اگر مبلغ جهیزیه بالای بیست میلیون تومان باشد استرداد جهیزیه از طریق طرح دعوی استرداد جهیزیه در دادگاه خانواده انجام می‌شود.

خیانت در امانت نسبت به جهیزیه

با توجه به اینکه در جرم خیانت در امانت، عنصر قانونی سپردن مال، به قصد استرداد شرط مهمی است، درباره جهیزیه، مادامی که زوجین زندگی مشترک دارند و از جهیزیه استفاده می‌کنند بحث سپردن به عنوان امانت مطرح نیست، تا با عدم استرداد جهیزیه از طرف مرد، امکان طرح شکایت کیفری خیانت درامانت توسط وی انجام شود.

اما در صورتی که زن و مرد، جدا از هم زندگی می‌کنند یا پس از طلاق، مرد از استرداد جهیزیه خودداری نماید و زن اظهارنامه رسمی مبنی بر مطالبه جهیزیه ارسال نماید، می‌توان در این حالت شکایت خیانت در امانت به دلیل عدم استرداد (بازگرداندن) جهیزیه مطرح نمود که البته مرسوم نیست.
بهترین راه برای استرداد جهیزیه تقدیم دادخواست استرداد جهیزیه می‌باشد.

تعقیب کیفری شوهر به اتهام فروش جهیزیه

با توجه به مال بودن جهیزیه و اختصاص این اموال به زن، در صورتی که مرد جهیزیه همسرش را به فروش برساند، ممکن است با اتهام فروش مال غیر که مجازات آن در حکم کلاهبرداری است، روبرو شود.

این محکومیت غیر قابل تبدیل به جزای نقدی است و حداقل یکسال حبس، پرداخت جزای نقدی معادل دو برابر مال برده شده و همچنین رد مال است.
می‌توان گفت که مجازات سنگینی برای این عمل در قانون راجع به فروش مال غیر و ماده واحده تشدید مجازات مرتکبین کلاهبرداری پیش بینی شده است.
پس بهترین کار استرداد جهیزیه به زن در صورت مطالبه وی می‌باشد.

در شرایطی که زن و مرد پرونده طلاق در دادگاه خانواده داشته باشند، یکی از تکالیف دادگاه خانواده، تعیین تکلیف درباره اموال وحقوق مالی زوجه است.
دادگاه خانواده مکلف است که اجرای صیغه طلاق را منوط به پرداخت حقوق مالی زوجه، از جمله جهیزیه به او نماید.
گاهی اوقات دو طرف بر استرداد (بازگرداندن) و تحویل جهیزیه در زمان مشخصی توافق می‌کنند و شوهر از انجام تعهد سرباز می‌زند.
تشخیص اینکه موضوع از طریق کیفری و یا حقوقی قابل طرح است با دادگاه رسیدگی کننده به موضوع می‌باشد.

در این حالت و در صورت محکومیت مرد به مجازات حبس و پرداخت جزای نقدی، نیازی به طرح دعوای حقوقی استرداد جهیزیه نیست و مرد با حکم کیفری مکلف به استرداد جهیزیه و در واقع رد مال می‌شود.

وکیل متخصص استرداد جهیزیه و وکیل متخصص خانواده

همانگونه که در بالا عرض شد، اولین راه برای استرداد جهیزیه و تشخیص ماهیت حقوقی جهیزیه، تعیین نوع دعوای استرداد جهیزیه است که به صورت حقوقی یا کیفری طرح شود.

در مواردی ممکن است با مشاوره وکیل خانواده، مرد دریابد که عدم تسلیم جهیزیه به همسر، ممکن است تبعاتی مانند زندان و جزای نقدی در پی داشته باشد و از ارتکاب فروش جهیزیه همسر چشم پوشی نماید و یا زن از طرح شکایت کیفری خیانت درامانت یا فروش جهیزیه خودداری نماید.

مقالات مرتبط

• وکیل استرداد جهیزیه
• استرداد جهیزیه در طلاق
• وکیل خانواده پس گرفتن جهیزیه
• وکیل استرداد جهیزیه تهران
• وکیل جهیزیه

وکیل جهیزیه و استرداد آن

اگر مرد بدون اطلاع زن جهیزیه زن را بفروشد مرتکب جرم شده است؟

با وجود سایر شرایط جرم خیانت در امانت و فروش مال غیر محقق شده است.

برای پس گرفتن جهیزیه چه دعوایی باید طرح نمود؟

دادخواست حقوقی استرداد جهیزیه را می‌توان طرح نمود.