نفقه فرزند

امروز با موضوع نفقه فرزند با شما هستیم.

نفقه چیست؟
نفقه کودک چیست؟
در چه شرایطی نفقه به فرزند تعلق می‌گیرد؟
چه کسی در نبود پدر مسئول پرداخت نفقه فرزند است؟

با ما همراه باشید.

نفقه چیست؟

نفقه از نظر لغوی به معنای مخارج است.

نفقه طبق ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی ایران، عبارتست از: همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه‌های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض. ملائت و توانایی اقتصادیِ مرد یا وضعیت خانواده پدری زن، ملاکی برای تعیین میزانِ نفقه «نیست».

نفقه فرزند

طبق ماده 1199 قانون مدنی ایران، صراحتا به ضرورت پرداخت نفقه فرزند توسط پدر پرداخته است. همچنین در ماده 1204 نفقه را شرح داده و به خانه، پوشاک، خوراک و… در حد وسع پدر یا شوهر اشاره می‌کند. به عبارتی دیگر تامین کلیه مایحتاج زندگی فرزند برعهده پدر وی است.

منظور از مایحتاج چیست؟

علاوه بر نیازهای ضروری همچون خوراک، پوشاک و مسکن، سایر مایحتاج بر اساس عرف تعیین می‌شود. مایحتاج در هر دوره بر اساس نیازهای آن دوره تعریف می‌شوند. عرف در هر جامعه‌ای و هر دوره‌ای متفاوت است. برای مثال امروزه هزینه‌های کلاس کنکور، دانشگاه و… جزء عرف جامعه محسوب می‌شوند.

آیا عدم پرداخت نفقه فرزند مجازات دارد؟

پاسخ این سوال مثبت است. بر اساس ماده 53 قانون حمایت خانواده، هرکس با داشتن استطاعت مالی، نفقه زن خود را در صورت تمکین او ندهد یا از تادیه نفقه سایر اشخاص واجب‌النفقه امتناع کند به حبس تعزیری درجه 6 محکوم می‌گردد.

در نتیجه می‌توان گفت فرزندانی که پدر یا جد پدری آنان با وجود استطاعت مالی از پرداخت نفقه به آنان خودداری کند، می‌توانند علاوه بر دادخواست حقوقی مبنی بر مطالبه نفقه، شکایت کیفری نیز کند و پدر با جد پدری را تحت تعقیب کیفری قرار دهند.

مراجع صالح رسیدگی به نفقه فرزند کدامند؟

جهت رسیدگی به مبالغ کمتر از بیست میلیون تومان، شورای حل اختلاف و برای مبالغ بیشتر از بیست میلیون تومان، دادگاه خانواده مرجع رسیدگی به پرونده است.

مدارک لازم جهت مطالبه نفقه فرزند چیست؟

اگر مادر، شخص مطرح‌کننده دعوی مطالبه نفقه و یا شکایت کیفری ترک نفقه باشد، مدارک لازم جهت مطالبه آن شامل موارد زیر می‌شود:
– شناسنامه مادر و فرزندان
– حکم حضانت
– دادخواست مطالبه نفقه یا شکایت ترک انفاق

اگر فرزندان زیر هجده سال اقدام به طرح دعوی کنند، باید برای آن‌ها حکم رشد نیز ضمیمه مدارک مذکور شود.

میزان نفقه فرزند

بر اساس آنچه پیشتر نیز اشاره کردیم میزان نفقه به عرف جامعه و دوره و همچنین استطاعت مالی پدر بستگی دارد که بر این اساس کارشناس رسمی دادگستری مبلغی را جهت نفقه فرزند تعیین می‌کند.

آیا نفقه فرزند پسر با نفقه فرزند دختر تفاوتی دارد؟

بارای پاسخگویی به این سوال باید به متن صریح قانون مراجعه نمود. در ماده 1199 قانون مدنی از کلمه «اولاد» استفاده شده است که هم بر پسر دلالت دارد و هم بر دختر. تنها نکته‌ای که در اینجا برای پسر و دختر فرق می‌کند سن دریافت است، به عبارتی دیگر پسر تا زمانی که شغل پیدا کند و دختر تا زمان ازدواج می‌توانند نفقه دریافت کنند.

وضعیت نفقه دختران پس از طلاق

اگر زنی طلاق بگیرد، پدر او مسئولیتی در قبال پرداخت نفقه وی ندارد. پرداخت نفقه صرفا تا زمان ازدواج با پدر است.

نفقه معوقه یا ایام گذشته فرزند

براساس ماده 1206 قانون مدنی، می‌توان گفت فرزندان نمی‌توانند نسبت به نفقه گذشته خود درخواست یا ادعایی کنند.

این مورد نیز مانند تاثیر استطاعت پدر در نفقه فرزند، با شرایط وضع شده برای زن متفاوت است. بدین معنی که زن می‌تواند هر وقت اراده کند نفقه ایام گذشته خود را قانونی بگیرد اما کودکان از چنین حقی برخوردار نیستند.

چگونه درخواست نفقه فرزند را کنیم؟

برای پاسخگویی به این سوال، باید از دو حالت متفاوت صحبت به میان آورد:

الف) طرح دعوا به صورت مستقل توسط خود فرزند
قبل‌تر به شکل مختصر به این مورد اشاره کردیم، اکنون آن را به تفصیل بررسی می‌کنیم.

یکی از ملزومات این حالت آن است که فرزند بالغ و رشید باشد. بالغ بودن فرزند برای دختر بالای نه سال سن و برای پسر بالای پانزده سال سن تعریف شده است و رشادت برای فرزند به معنای سفیه نبودن آن است.

این دو شرط توأما حائز اهمیت هستند و تنها سن و بالغ بودن ملاک نیست، رشادت نیز مهم است. در نظر داشته باشید که دادگاه‌ها طبق رویه قبل، سن هجده سال را سن رشد دانسته و تا قبل از رسیدن به این سن حتی اگر فرزند بالغ باشد (دختر بالای نه سال و پسر بالای پانزده سال) حق طرح این مسئله را ندارد مگر اینکه از دادگاه حکم رشد بگیرد.

خروج فرزند از کشور بعد از طلاق والدین

از مجموع این تفاسیر نتیجه می‌گیریم فرزند دختر و فرزند پسر تنها در دو حالت می‌توانند دعوای الزام پدر یا جد پدری را به پرداخت نفقه به صورت مستقل مطرح نمایند:
حالت اول) به سن هجده سال تمام رسیده باشند.
حالت دوم) حکم رشد از دادگاه اخذ نموده باشند.

حضانت طفل بالغ کمتر از 18 سال

البته در ماده 1210 و تبصره 2 از همان ماده یک تعارض در این خصوص می‌بینیم که یکی بلوغ را شرط رشادت می‌داند و دیگری رشادت عقلی را علاوه بر بلوغ لازمه این امر می‌داند.

ب) طرح دعوا توسط مادر:
اگر فرزند تحت حضانت و سرپرستی مادر باشد، در این مورد از آنجایی که حضانت طفل با مادر است مادر می‌تواند به طرفیت منفق (پدر یا جد پدری) به نمایندگی از فرزند خود طرح دعوا نماید. پیشتر به مدارک لازم جهت اجرای این مورد پرداختیم.

مجازات دستگیر شدن مرد متاهل در خانه فساد

موسسه حقوقی بین‌المللی مهر پارسیان، با داشتن تیم وکلای زبده و سابقه درخشان در عرصه وکالت، آمادگی ارائه مشاوره و کلیه خدمات حقوقی به کلیه هم‌میهنان عزیز را دارد. کافیست با ما تماس بگیرید.

ارث مادر از فرزند پسر

وکیل تضمینی مطالبه نفقه ایام گذشته

آیا عدم پرداخت نفقه گذشته موجب عسر و حرج زن می شود؟

وکیل نفقه