با موضوع  مطالبه مهرالمتعه همراه شما عزیزان هستیم.

مهرالمتعه نوعی مهریه است که در صورت شرایط خاص به زن تعلق می‌گیرد.

در فقه و قانون ما برای زن حقوقی در نظر گرفته‌اند که مهریه یکی از مهم‌ترین آنها می‌باشد.

در هر نوع ازدواجی اعم از دائم و موقت مهریه به زن تعلق می‌گیرد، حتی اگر در سند ازدواج مهریه تعیین نشده باشد یا اصلا شرط عدم مهر شده باشد.

یکی از آثار و حقوق مالی که به موجب عقد نکاح (ازدواج) برای زوجین به وجود می‌آید، مهریه می‌باشد.

به این صورت که به محض وقوع ازدواج، زن نسبت به مهریه حق مالی پیدا می‌کند.

یعنی به محض امضا سند ازدواج، زن مالک مهریه می‌شود و مرد هم مدیون (بدهکار) همسر خود، نسبت به پرداخت مهریه می‌شود.

حتی اگر مرد فوت هم کند مهریه باید از ماترک (آنچه از شخص فوت شده باقی مانده است) مرد پرداخت شود.

زیرا به موجب عقد نکاح (ازدواج) مهریه مانند سایر دیون (تعهدات) بر ذمه (عهده) مرد قرار می‌گیرد و حتی با فوت مرد هم از بین نمی‌رود.

تعیین مقدار مهریه منوط به تراضی (توافق) طرفین است. اما می‌توان اختیار تعیین مهریه را به یکی از زوجین یا شخص ثالث واگذار نمود.

مهریه عندالمطالبه و مهریه عندالاستطاعه

در حقوق خانواده ایران برمبناهای مختلف تقسیم بندی‌های متفاوتی از مهریه داریم.

مثلا بر مبنای استطاعت مرد در پرداخت مهریه، مهریه به عندالمطالبه و عندالاستطاعه تقسیم می‌شود.

در تقسیم دیگری بر مبنای تعیین مهر، مهریه به مهرالمسمی، مهرالمتعه و مهرالمثل تقسیم می‌شود.

در گروه حقوقی مهر پارسیان به بررسی ابعاد مختلف مهرالمتعه پرداخته‌ایم.

سوالات درباره نحوه مطالبه مهرالمتعه

1. در قانون مدنی چند نوع مهریه تعیین  شده است؟
2. در چه مواردی زن مستحق مهرالمثل می‌گردد؟
3. مواردی که در آن مهرالمتعه تعیین می‌شود؟
4. مرجع صالح رسیدگی به دعوی مطالبه مهرالمتعه چه دادگاهی می‌باشد؟
5. برای یافتن بهترین وکیل مطالبه مهریه در تهران چه اقدامی لازم است؟

در قانون مدنی چند نوع مهریه تعیین شده است

در قانون مدنی مهریه بر سه گونه، مهرالمسمی، مهرالمتعه و مهرالمثل می‌باشد که هر کدام دارای شرایط و احکام خاص می‌باشد.

اولین و رایج‌ترین نوع مهریه مهرالمسمی می‌باشد.

مهرالمسمی: هرگاه مهریه در عقد نکاح (ازدواج) تعیین شده باشد، به آن مهرالمسمی گفته می‌شود که معمولا در هر عقدنامه‌ای وجود دارد.

مطالبه مهریه پس از طلاق

مهرالمثل: هرگاه در عقد نکاح (ازدواج) مهریه تعیین نشده باشد براساس وضعیت و موقیعت زن، زن مستحق مهرالمثل می‌گردد.

مهرالمثل نیز ویژه ازدواج دائم می‌باشد زیرا اگر در ازدواج موقت مهریه تعیین نشده باشد عقد باطل می‌باشد لذا مهرالمثل در نکاح موقت راه ندارد.

مهرالمتعه: هرگاه در عقد نکاح (ازدواج) مهریه تعیین نشده باشد و قبل از نزدیکی (برقراری رابطه جنسی) طلاق واقع شود زن مستحق مهرالمتعه می‌گردد.

پس یکی از تفاوت‌های مهرالمثل و مهرالمتعه شیوه تعیین آنهاست که در مهرالمثل شأن و شخصیت زن ملاک می‌باشد و در مهرالمتعه وضعیت مالی مرد ملاک می‌باشد.

مواردی که در آن زن مستحق مهرالمثل می‌باشند عبارتند از:

به موجب ماده 1087 قانون مدنی

اگر در ضمن ازدواج دائم، مهریه تعیین نشده باشد و مقرر گردد بعد از انعقاد عقد مهریه تعیین گردد و قبل از تعیین مهریه نزدیکی واقع گردد، زن مستحق مهرالمثل می‌باشد.

هرگاه در ضمن عقد نکاح شرط شود که زن حق مهریه ندارد (شرط عدم مهر گردد) در صورتی که قبل از تعیین مهریه نزدیکی واقع شود، زن مستحق مهرالمثل می‌گردد.

به موجب ماده1099 قانون مدنی

در صورت جهل زن به فساد نکاح (باطل بودن ازدواج) و وقوع نزدیکی (رابطه جنسی) زن مستحق مهرالمثل می‌باشد.

یعنی هرگاه عقد نکاح اعم از دائم و موقت باطل بوده باشد، و زن از باطل بودن نکاح بی‌اطلاع باشد و نزدیکی واقع شده باشد، زن مستحق مهرالمثل می‌باشد.

مثلا زن در عده طلاق  باشد و جاهل به انقضای مدت عده باشد و در زمان عده مجددا ازدواج کنند و نزدیکی واقع شود، زن مستحق مهرالمثل می‌باشد.

در این فرض اگر زن آگاه به بطلان نکاح باشد مستحق هیچ مهری نخواهد بود.

منظور از عده طلاق، مدت زمانی است که پس از طلاق، زن حق ازدواج مجدد ندارد.

آیا با وجود عدم تمکین زن مستحق نفقه است؟

همچنین در صورتی که مهریه ضمن عقد نکاح تعیین گردد (مهرالمسمی) اما مهریه تعیین شده به هر جهتی باطل باشد مثلا مالیت نداشته باشد و نتوان برای مهریه مثل یا قیمتی تعیین کرد، در اینجا نیز زن مستحق مهرالمثل می‌باشد.

مستند قانونی این نوع مهرالمثل ماده1100 قانون مدنی می‌باشد.

ماده 1100 قانون مدنی بیان می‌دارد:

در صورتی که مهرالمسمی مجهول (معین) باشد یا مالیت (ارزش اقتصادی) نداشته باشد یا ملک غیر باشد در صورت اول و دوم (مجهول باشد و مالیت نداشته باشد)، زن مستحق مهرالمثل خواهد بود.

در صورت سوم مستحق مثل یا قیمت آن خواهد بود مگر اینکه صاحب مال اجازه نماید.

مواردی که در آن مهرالمتعه تعیین می‌گردد

در حقوق ایران متعه در دو معنی به کار رفته است.

یک معنی آن همان نکاح (ازدواج) متعه است که همان نکاح موقت یا نکاح مدت دار نیز گفته می‌شود.

کاربرد دیگر آن در باب مهریه قانون مدنی است که یکی از سه نوع مهریه‌ای است که قانون مدنی ما آن را پیش‌بینی کرده و شرایط و ارکان تحقق آن را بیان نموده است.

در اصلاح فقهی متعه ازدواجی است که برای مدت معین با مهریه معین انجام می‌شود و با پایان مدت بدون طلاق، زن و مرد از یکدیگر جدا می‌شوند.

صیغه عقد، تعیین مدت و تعیین مهریه از ارکان اساسی نکاح متعه است که اگر هر کدام تعیین نشوند موجب بطلان عقد نکاح (ازدواج) می‌گردند.

بنابراین مطالبه مهرالمتعه تنها در ازدواج دائم و با حصول شرایط قانونی امکان‌پذیر است و در نکاح موقت امکان‌پذیر نیست زیرا عدم تعیین مهریه در نکاح (ازدواج) موقت موجب بطلان نکاح است.

در ماده 1093 قانون مدنی

شرایطی که به زوجه (زن) مهرالمتعه تعلق می‌گیرد ذکر شده است.

بنابر این ماده هرگاه  مهریه در عقد ذکر نشده باشد و شوهر قبل از نزدیکی و تعیین مهریه زن خود را طلاق دهد زن مستحق مهرالمتعه خواهد بود و اگر بعد از نزدیکی طلاق دهد مستحق مهرالمثل خواهد بود.

این مسئله را باید در نظر بگیریم که فقط در صورت جمع سه شرط  فوق‌الذکر مهرالمتعه به زوجه تعلق می‌گیرد.

اگر هر یک از این شرایط نباشد بنابر هر شرایطی یا مهرالمثل تعلق می‌گیرد یا هیچ مهری تعلق نمی‌گیرد.

دیه ازاله بکارت

درفرضی که در نکاح (ازدواج) مهریه تعیین نشود یا شرط عدم مهر شود و قبل از تعیین مهر و قبل از نزدیکی، زوج فوت کند به تصریح قانون در ماده 1088 زن مستحق هیچگونه مهریه‌ای نخواهد بود.

همچنین هرگاه نکاح (ازدواج) قبل از نزدیکی فسخ شود زن مستحق مهریه نیست.

برخلاف مهرالمثل که برای تعیین آن وضع و شأن و شرایط معیشتی و خانوادگی و موقعیت زن را در نظر می‌گیرند برای تعیین مقدار مهرالمتعه شرایط زن مبنا تعیین مهریه قرار نمی‌گیرد.

بلکه طبق ماده 1094 قانون مدنی برای تعیین مهرالمتعه حال مرد از حیث غنا و فقر ملاحظه می‌شود.

اما چه اشخاصی می‌توانند مطالبه مهرالمتعه نمایند:

طبق مواد قانون آیین دادرسی مدنی یکی از شرایط رسیدگی به دادخواست ذینفع بودن شخص خواهان می‌باشد در غیر این‌ صورت دادخواست رد خواهد شد.

بنابراین مهریه حق مالی است که تنها به خانم ها و به تبع عقد نکاح (ازدواج) تعلق می‌گیرد.

برای اینکه مهریه به شخصی تعلق بگیرد ابتدا باید عقد نکاح (ازدواج) صحیحی واقع گردد و چون مهریه حق مالی مختص زوجه (زن) می‌باشد پس ذینفع در طرح دعوی مطالبه مهرالمتعه زوجه یا نماینده قانونی وی می‌باشد.

مرجع صالح رسیدگی به دعوی مطالبه مهرالمتعه چه دادگاهی می‌باشد؟

باتوجه به تصویب قانون حمایت خانواده مرجع رسیدگی به دعاوی خانوادگی از جمله مهریه دستخوش تغییراتی شده است.

طبق ماده 4 قانون حمایت خانواده

رسیدگی به دعاوی نامزدی و خسارات ناشی از برهم زدن آن، نکاح (ازدواج) دائم، موقت و اذن (اجازه) در نکاح، شروط ضمن عقد نکاح، ازدواج مجدد، جهیزیه، مهریه، نفقه زوجه و اجرت‌المثل ایام زوجیت، تمکین و نشوز، طالق، رجوع، فسخ و انفساخ نکاح، بذل مدت و انقضای آن، حضانت و ملاقات طفل، نسب، رشد، حجر و رفع آن، ولایت قهری، قیمومت، امور مربوط به ناظر و امین اموال محجوران و وصایت در امور مربوط به آنان، نفقه اقارب، امور راجع به غایب مفقودالاثر، سرپرستی کودکان بی‌سرپرست، اهدای جنین،تغییر جنسیت می‌باشد.

معافیت مرد از پرداخت مهریه

همچنین ماده 12 قانون حمایت از خانواده بیان می‌دارد:

در دعاوی و امور خانوادگی مربوط به زوجین، زوجه (زن) می‌تواند در دادگاه محل اقامت خوانده یا محل سکونت خود اقامه دعوی کند مگر در موردی که خواسته، مطالبه مهریه غیرمنقول باشد.

منظور از مهریه غیرمنقول، مالی است که قابل جابجایی و نقل مکان نیست، مانند خانه و زمین.

از این دو ماده قانونی چنین استنباط می‌شود که  زوجه (زن) مختار است، مطالبه مهرالمتعه خود را از دادگاه خانواده  محل اقامت خوانده یعنی همان زوج (مرد) یا محل اقامت خود مطرح نماید.

مطالبه ارش البکاره

پس از ارائه دادخواست به مرجع صالح دادگاه با صدور قرار تحقیقات محلی و قرار کارشناسی توسط کارشناس وضعیت مالی مرد مورد بررسی قرار می‌گیرد.

پس از وصول نظر کارشناس و عدم اعتراض به آن با در نظر گرفتن نظر کارشناسی و مستندات پرونده و وضعیت مالی مرد اقدام به صدور رأی می‌کند.

بهترین وکیل در زمینه طرح دعوی مطالبه مهرالمتعه کیست؟

بهترین وکیل در این زمینه وکیلی است که با علم، دانش و آگاهی خود و همچنین با تکیه بر تجارب و سابقه شغلی خود توانسته پرونده‌های بسیاری را در این زمینه به نتیجه مطلوب برساند و از حقوق موکل خود دفاع کند.

در همین راستا، موسسه حقوقی مهرپارسیان، با مدیریت وکیل پایه یک دادگستری، دکتر محمدرضا مهری، جهت ارائه مشاوره و طرح دعوی مطالبه انواع مهریه، آماده‌ی ارائه خدمات حقوقی به شما مخاطبان گرامی می‌باشد.