پاسخ فوری به سوالات حقوقی خانواده

با پاسخ فوری به سوالات حقوقی خانواده همراهتان هستیم.
وکلای تخصصی حقوق خانواده در موسسه حقوقی مهر پارسیان، با توجه به لزوم ارائه خدمات حقوق خانواده به هم وطنان ایرانی ساکن ایران و خارج از ایران، اقدام به راه اندازی سیستم پاسخ فوری به سوالات حقوقی خانواده در خدمت عزیزان باشد.

در این راستا سایت تخصصی حقوق خانواده گروه وکلای مهر، آماده پاسخگویی به سوالات و کامنت‌های (نظرات) موکلین و متقاضیان عزیز خواهد بود.
در ادامه نمونه پاسخ فوری به سوالات حقوقی خانواده در سایت حقوق خانواده دفتر وکالت محمدرضا مهری را مطالعه خواهید فرمود.

در چه مواردی شوهر از زن ارث نخواهد برد؟

در مواردی امکان ارث بردن شوهر از زن وجود ندارد.
چنانچه هر یک از زن و شوهر مسلمان و دیگری کافر باشد، کافر از مسلمان ارث نمی‌برد ولی مسلمان از کافر ارث می‌برد.
بنابراین اگر شوهر کافر باشد و زن مسلمان به او ارثی تعلق نخواهد گرفت.

در مورد دیگر اگر هر یک از زن و شوهر دیگری را به قتل برسانند از ارث وی محروم خواهند شد.
براساس ماده ۸۸۰ قانون مدنی، قتل مورث (شخصی که فوت می‌کند و از او به دیگران ارث می‌رسد) از موانع ارث بردن است و بنابراین قتل، ارث بردن از زن را برای شوهر منتفی خواهد کرد.

مشاوره حقوقی مجازی با وکیل خانواده

در همین‌ رابطه در ماده ۸۸۰ قانون مدنی آمده است که قتل از موانع ارث بردن بوده بنابراین، کسی که مورث خود را عمداً بکشد از ارث او محروم می‌شود، اعم از این که قتل بالمباشره (مستقیما به قتل رسانده باشد) باشد یا بالتسبیب (غیر مستقیم و سبب قتل را به وجود آورد) و منفرداً (تنهایی) باشد یا به شرکت دیگری در هر صورت قتل از موانع ارث بردن خواهد بود.

اگر در مواردی که به شکل نادر اتفاق می‌افتد بین زن و شوهر لعان ( زن و شوهر با رعایت تشریفات خاصی یکدیگر را لعنت می کنند. به این صورت که شوهر با سوگندهای ویژه ای به زن خود نسبت زنا (رابطه نامشروع) دهد و همسرش با سوگندهای مشابهی اتهام شوهرش را رد کند.) واقع شود، بر طبق ماده ۸۸۲ قانون مدنی زن و شوهر از یکدیگر ارث نخواهند برد.
لعان یعنی شوهر با رعایت شرایطی خاص، به زن خود نسبت زنا (رابطه نامشروع) دهد و بر آن اصرار کند و زن نپذیرد.

در همین خصوص در ماده ۸۸۲ قانون مدنی آمده است که بعد از لعان ( زن و شوهر با رعایت تشریفات خاصی یکدیگر را لعنت می کنند. به این نحو که شوهر با سوگندهای ویژه ای به زن خود نسبت زنا (رابطه نامشروع) دهد و همسرش با سوگندهای مشابهی اتهام شوهرش را رد کند) زن و شوهر از یکدیگر ارث نخواهند برد و همچنین فرزندی که به سبب انکار (لعان) واقع شده از پدر و پدر از او ارث نمی‌برد، لیکن فرزند مزبور از مادر و خویشان مادری خود و همچنین مادر و خویشان مادری از او ارث می‌برند.
پاسخ فوری به سوالات حقوقی خانواده

آشنایی با واژگان تخصصی ارث

متوفی: شخصی که فوت کرده است.
ترکه: هرچیزی که از متوفی (شخص فوت شده) باقی مانده است و قابلیت انتقال به فردی دیگر را دارد.
وارث: شخصی است که از متوفی (فوت شده) ارث می‌برد.
نسب: ارتباط و اتصال فردی به دیگری به واسطه ولادت شرعی.

خویشان نسبی: وابستگی شخصی به شخص دیگر از طریق رابطه خونی را گویند. که می‌تواند مستقیم باشد، مانند رابطه فرزندی و پدری و چه با واسطه باشد، مانند رابطه دو برادر که از یک پدر و دو مادر هستند.

خویشان سببی: خویشاوندی بین دو نفر که در اثر ازدواج به وجود می‌آید، خویشاوندی سببی نامیده می شود؛ مانند رابطه داماد با مادر یا خواهر همسر.

طبقات ارث

اشخاصی که به موجب نسب ارث می برند، شامل سه طبقه هستند:
طبقه اول: پدر و مادر، فرزند و اولاد فرزند
طبقه دوم: اجداد، برادر و خواهر و اولاد آنان
طبقه سوم: عمه ها، عموها، خاله ها، دایی‌ها و فرزندان آنان

آزادی مشروط چیست؟

براساس ماده ۵۸ قانون مجازات اسلامی در مورد محکومیت به حبس تعزیری (مجازات زندان)، دادگاه صادر کننده حکم می تواند در مورد محکومان به حبس بیش از ده سال پس از تحمل نصف و در سایر موارد پس از تحمل یک سوم مدت مجازات به پیشنهاد دادستان یا قاضی اجرای احکام با رعایت شرایطی حکم به آزادی مشروط را صادرکند.

1. محکوم در مدت اجرای مجازات همواره از خود حسن اخلاق و رفتار نشان دهد.
2. حالات و رفتار محکوم نشان دهد که پس از آزادی، دیگر مرتکب جرمی نمی‌شود.
3. به تشخیص دادگاه محکوم تا آن جا که استطاعت دارد ضرر و زیان مورد حکم یا مورد موافقت مدعی خصوصی را بپردازد یا قراری برای پرداخت آن ترتیب دهد.
4. محکوم پیش از آن از آزادی مشروط استفاده نکرده باشد.

انقضای مواعد (مدت) یاد شده و همچنین مراتب مذکور در بندهای 1 و 2 این ماده پس از گزارش رئیس زندان محل به تایید قاضی اجرای احکام می‌رسد.
قاضی اجرای احکام موظف است مواعد مقرر و وضعیت زندانی را درباره تحقق شرایط مذکور بررسی و در صورت احراز آن، پیشنهاد آزادی مشروط را به دادگاه تقدیم نماید.
پاسخ فوری به سوالات حقوقی خانواده

تعویق مجازات چگونه ممکن است؟

براساس ماده ۴۰ قانون مجازات اسلامی در جرائم موجب تعزیر درجه شش تا هشت دادگاه می‌تواند مجازات را به تعویق بیاندازد.
دادگاه در این موارد پس از احراز مجرمیت متهم با ملاحظه وضعیت فردی، خانوادگی و اجتماعی و سوابق و اوضاع و احوالی که موجب ارتکاب جرم گردیده است در صورت وجود شرایطی صدور حکم را به مدت شش ماه تا دو سال به تعویق اندازد.

شرایط تعویق مجازات عبارتند از:
الف- وجود جهات (دلایل) تخفیف
ب- پیشبینی اصلاح مرتکب
پ- جبران ضرر و زیان یا برقراری ترتیبات جبران
ت- فقدان (نداشتن) سابقه کیفری موثر

تبصره- محکومیت موثر، محکومیتی است که محکوم را به تبع اجرای حکم، براساس ماده(۲۵) این قانون از حقوق اجتماعی محروم می‌کند.

پیگیری ضرب و شتم (کتک زدن و آسیب دیدن) زن از سوی شوهر چگونه ممکن است؟

زنان پس از ضرب و شتم از سوی شوهر باید سریعاً با پلیس تماس بگیرند.
پس از حضور پلیس صورت‌جلسه‌ای درباره اتفاق مورد نظر تنظیم می‌شود.
پس از تنظیم صورت جلسه زن می‌تواند به پزشکی قانونی مراجعه کند تا گواهی پزشکی قانونی صادر گردد.

لازم به یادآوری است که تنها داشتن گواهی پزشکی قانونی در این خصوص کافی نبوده و حتما باید عامل به وجود آوردند آسیب به زن مشخص شود.
از ملزومات که میتواند ضرب و شتم همسر را اثبات کرد می توان به اقرار و اعتراف شوهر، شهادت شاهدین و همسایگان و علم قاضی نام برد.
پاسخ فوری به سوالات حقوقی خانواده

مرد در چه شرایطی می تواند زن دوم اختیار کند؟

براساس ماده ۱۶ ‌قانون حمایت از خانواده، مردان نمی‌توانند با داشتن همسر، زن دومی اختیار کنند مگر در مواردی خاص که در قانون به آن اشاره شده است:

1. رضایت همسر اول
2. عدم قدرت همسر اول به ایفای (انجام) وظایف زناشویی
3. عدم تمکین (انجام ندادن وظایف زناشوئی) زن از شوهر.
4. ابتلا زن به جنون یا امراض صعب‌العلاج
5. محکومیت زن
6. ابتلا زن به هر گونه اعتیاد مضر
7. ترک زندگی خانوادگی از طرف زن
8. عقیم بودن زن (قابلیت بارداری نداشتن)
9. غایب مفقودالاثر شدن زن
10. آنچه درباره تجاوز جنسی باید بدانید

طلاق فوری به درخواست زن

در بند ۲ تبصره ماده ۲۲۴ قانون مجازات اسلامی در خصوص شرایط و موارد تجاوز پیرامون اغفال (فریب) دختران صحبت شده است که مبین می‌سازد در صورت تحقق شرایط مذکور، اشد مجازات (اعدام) برای مجرم از طرف قاضی صادر می‌گردد.

در پرونده‌های تجاوز، قربانی باید ظرف 72 ساعت پس از وقوع رابطه جنسی جهت نمونه برداری از ترشحات داخل واژن برای تست دی ان ای به پزشکی قانونی مراجعه نماید.
اثبات رابطه جنسی از طریق مو یا منی شخص پس از طرح دعوی کیفری و پس از رابطه کشف و ضبط شده و از طریق آزمایش DNA اثبات خواهد شد.

وکیل خانواده پس گرفتن جهیزیه

بررسی و معاینه توسط پزشکی قانونی صرفا با شکایت شاکی و یا اعلام جرم توسط ضابطین قضایی (ماموران نیروی انتظامی و… ) و با معرفی نامه مرجع قضایی صورت می‌گیرد.
اثبات این نکته که عمل جنسی بدون رضایت انجام گرفته است بر عهده قربانی است.

در حین ارتکاب جرم تجاوز آسیبی جداگانه به فرد مورد تعرض قرار گرفته، وارد شود میتواند دارای حکم قصاص، تعزیزی (مجازات) و یا دیه نیز باشد.
در قانون شخصی که به او تجاوز به عنف (به زور) شده مرتکب هیچ جرمی نشده است و در جایگاه متهم و یا مجرم نیست.

آیا عدم تمکین زن او را از مهریه محروم می‌کند؟

براساس ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی زن به محض انعقاد عقد ازدواج، زن مالک مهریه می‌شود و می‌تواند هر نوع تصرفی در آن داشته باشد.
مهریه یکی از حقوق زنان است و به محض وقوع عقد نکاح (ازدواج) زوجه (زن) مستحق دریافت مهریه خویش می‌گردد و این امر نیز به صورت عندالمطالبه (به محض مطالبه باید پرداخت گردد) می‌باشد.

مگر اینکه در ضمن عقد نکاح (ازدواج) به نحو دیگری بین طرفین شرط شده باشد مثلا پرداخت مهریه به صورت موجل (مدت‌دار) شرط شده باشد یا به نحو عندالاستطاعه (در صورت داشتن توانایی مالی) توافق شده باشد.
اما باید یادآور شد عدم تمکین زوجه (انجام ندادن وظایف زناشوئی توسط زن) باعث اسقاط حق مهریه زوجه (زن) نمی‌گردد و مرد نمی‌تواند به این بهانه که زوجه (زن) از وظایف زناشویی خود امتناع نموده است از پرداخت مهریه خودداری نمایند.

مجازات شرکت در منازعه (دعوا) و درگیری چیست؟

در قانون مجازات اسلامی با توجه به مخل امنیت و آسایش عمومی بودن منازعه و درگیری در ماده 615 برای جرم نزاع مجازات حبس در نظر گرفته شده است.
هر گاه عده‌ای با یکدیگر منازعه نمایند هر یک از شرکت‌کنندگان در نزاع حسب مورد به مجازات زیر محکوم می‌شوند:

1. در صورتی که نزاع منتهی به قتل شود به حبس از یک تا سه سال.
2. در صورتی که منتهی به نقص عضو شود به حبس از شش ماه تا سه سال.
3. در صورتی که منتهی به ضرب و جرح شود به حبس از سه ماه تا یک سال.

تبصره ۱ – در صورتی که اقدام شخص، دفاع مشروع تشخیص داده شود، مشمول این ماده نخواهد بود.
تبصره ۲ – مجازاتهای فوق مانع اجرای مقررات قصاص یا دیه حسب مورد نخواهد شد.

آیا برهم زدن نامزدی امکان‌پذیر است؟

به یاد داشته باشید که نامزدی براساس قانون مدنی یک قرارداد است که طرفین می‌توانند آن را فسخ (بر هم بزنند) کنند.

براساس ماده ۱۰۳۵ قانون مدنی وعده ازدواج (نامزدی) ایجاد علقه (عقد و رابطه) زوجیت (زن و شوهری) نمی‌‌کند اگرچه تمام یا قسمتی از مهریه که بین طرفین برای موقع ازدواج مقرر گردیده پرداخته شده ‌باشد بنابراین هر یک از زن و مرد مادام که عقد نکاح (ازدواج) جاری نشده می‌‌تواند از وصلت امتناع کند و طرف دیگر نمی‌تواند به هیچ وجه او را مجبور به ازدواج کرده یا از جهت صرف امتناع از وصلت مطالبه خسارتی نماید.

هیچ یک از طرفین نمی‌تواند در دوران نامزدی از طریق قضایی طرف دیگر را مجبور به ازدواج نماید و صرف خودداری از ازدواج مجوز مطالبه خسارت نیست.
هرچند اگر یکی از نامزد‌ها در بر هم خوردن نامزدی مقصر باشد دارای مسئولیت مدنی است و نامزد دیگر می‌تواند در حدود قانون مطالبه خسارت کند.

وکیل استرداد جهیزیه

براساس ماده ۱۰۳۶ قانون مدنی اگر یکی از نامزد‌ها وصلت منظور را بدون علت موجهی بر هم زند، در حالی که طرف مقابل یا والدین او یا اشخاص دیگر به اعتماد وقوع ازدواج مغرور شده (فریب خورده) و مخارجی کرده باشند طرفی که وصلت را بر هم زده است باید از خسارات وارده را پرداخت نماید، ولی خسارات فقط مربوط به مخارج متعارف خواهد بود.

بنابراین در صورت لطمه دیدن آبرو و اعتبار و یا عواطف یکی از طرفین بر اثر بر هم خوردن غیر موجه نامزدی، نامزد زیان دیده می‌تواند مطالبه “خسارت معنوی”  کند.
پس مطالبه خسارت در برهم خوردن نامزدی ممکن است. البته مطالبه خسارت هنگامی امکان پذیر است که نامزدی بدون عذر و دلیل موجه و در اثر تقصیر یکی از طرفین بر هم خورده باشد.
پاسخ فوری به سوالات حقوقی خانواده

آیا تامین جهیزیه بر عهده زن است؟

براساس ماده 1106 قانون مدنی تهیه نفقه (مخارج زندگی زن) زن بر عهده مرد می باشد.
نفقه در تعریف ماده 1107 قانون مدنی شامل همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه (لباس)، غذا، اثاث منزل و هزینه‌های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض می‌باشد.

بنابر این تعریف و ماده قانونی تهیه جهیزیه وظیفه مرد می باشد و چنین مسئولیتی بر عهده زن نیست. جهیزیه که همان لوازم خانگی است از اجزای نفقه (هزینه‌ها و مخارج زندگی) به حساب می‌آید و از نظر شرع بر عهده مرد است.
همچنین جهیزیه در قانون، یکی از حقوق مادی زن به حساب می‌آید که هر زمانی بخواهد، می‌تواند آن را از همسرش مطالبه کند.

جهیزیه و استرداد آن

براساس قانون جهیزیه به رسم امانت از سوی زن در اختیار همسرش قرار می‌گیرد و زوج (مرد) فقط می‌تواند از منافع آن استفاده کند اما مطابق قانون، عاریه (استفاده رایگان از مالی در عرف قرض هم می‌گویند) دهنده می تواند هر زمانی که اراده کند، مورد عاریه (مالی که عاریه داده می‌شود) را از عاریه گیرنده پس بگیرد.

مرد نیز به عنوان امین زن، فقط تا زمانی که از آن درست استفاده کند و صدمه‌ای به آن نزند می‌تواند از جهیزیه استفاده کند.
بنابراین زن هر زمان جهیزیه خود را مطالبه کند می‌تواند آن را از مرد پس بگیرد و براساس قانون مرد هیچگونه حق مخالفتی نخواهد داشت.

در صورت نیاز به پاسخ فوری به سوالات حقوقی خانواده با موسسه حقوقی بین‌المللی مهر پارسیان تماس بگیرید.