وضعیت ارث جنین حاصل از تلقیح مصنوعی

امروز با موضوع وضعیت ارث جنین (آزمایشگاهی)حاصل از تلقیح مصنوعی پس از فوت صاحب اسپرم (پدر) با شما مخاطبان گرامی همراه هستیم.

امکان بارداری برای برخی از زوجین از طرق طبیعی امکان پذیر نیست، و انعقـاد نطفه با تلقیح اسپرم پدر و تخمک مادر در محیط آزمایشگاه صورت می‌پذیرد.

هرگاه انتقال اسپرم پدر به رحم مادر مدتها پس از فوت پدر صورت گیرد، این پرسش مطرح می‌شود که فرزند متولّد از این تلقیح آیا دارای نسب مشروع و قانونی است و از پدر متوفی خود ارث می‌برد یا خیر؟

قانونگذار در تشخیص نسب، ضابطه عرفی که همان تشکیل یک انسان از نطفه پدر و تخمک مادر است را درنظر گرفته است و در ماده 875 قانون مدنی درخصوص ارث بردن جنین پذیرفته و معتقد است:

هرگاه انتساب طفل ناشی از تلقیح مصنوعی بـه مورث قطعی و ثابت باشد، زنده متولّد شدن طفل ناشی از تلقیح مصنوعی ولو پـس از فـوت پـدر، کشف از مالکیت او نسبت به سهم الارثش از زمان فوت مورث مینماید و از پدر متـوفی اش ارث خواهد برد با همراه باشید تا از زوایای تاریک این موضوع پرده برداریم.

نکات مهم وضعیت ارث جنین (آزمایشگاهی)حاصل از تلقیح مصنوعی پس از فوت صاحب اسپرم (پدر)

• لحقاح مصنوعی پس ازفوت پدر (صاحب نطفه) آیا مجوزی برای ارث بردن است؟
• چه شرایطی برای به شکل طبیعی برای ارث بردن جنین از پدر لازم است؟

قانون چه شرایطی برای ارث بردن جنین از پدر خویش در وضع معمول در نظر گرفته است؟

در مواد 875 و 957 قانون مدنی ارث بردن جنین و شرایط آن به صـراحت بیـان شـده اسـت.

ماده 875. ق م بیان داشته است: شرط وراثت زنده بودن در حین فوت مورث است اگرچه فوراً بعـد از تولّد بمیرد.

از مفهوم مواد قانون مدنی و فقه اسلامی چن ین استنباط میگردد که علاوهبر وجـود شرایط عمومی ارث دو شرط اساسی برای ارث بردن جنین وجود دارد که عبارتند از:

1-انعقاد نطفه جنین در زمان فوت پدر (موجود بودن جنین)

2-زنده بودن جنین هنگام تولّد.

آیا رابطه پدر و فرزندی میان صاحب اسپرم و جنین حاصل از لقاح مصنوعی وجود دارد؟

هرگاه شوهر نتواند با همسر خود نزدیکی کند و از طریق عادی صاحب فرزند شود ولی عقیم نباشد و نطفه‌اش دارای ماده حیاتی باشد، در این صورت اگر تلقیح مصنوعی با نطفه شوهر در زمان حیات او در محیط آزمایشگاهی انجام و از این طریق طفلی متولّد شود، طفل بی شـک ملحق به شوهر یعنی صاحب نطفه خواهد بود و از او ارث خواهد برد زیرا، همانطـور کـه در پرسش پیشین ذکـر شد تمام شرایط لازم برای نسب قانونی را دارا است.

قانون در خصوص وضعیت ارث جنین (آزمایشگاهی)حاصل از تلقیح مصنوعی پس از فوت صاحب اسپرم (پدر) چه رویکردی دارد؟

 در خصوص وضعیت ارث جنین لقاح یافته پس از وفات پدر، در پرتـو بررسـی نظریات فقهی و حقوقی به این نتیجه رسیدیم که اگرچه قانون مدنی در ماده 875 شرط وراثت را زنده بودن در حین فوت مورث دانسته است و مقرر داشته کـه بـا مـرگ مـورث، ترکـه بـه طـور قهری به ملکیت شخصی در می‌آید که در هنگام فوت مورث موجود باشد.

در برخی از مقررات به‌ویژه در قسمت اخیر همان ماده 875 قانون مدنی شرایط را در خصوص ارث بردن این چنین پذیرفته است و مقرر داشته حمل مشروط به اینکـه زنـده متولـد شود، از مورث خود ارث خواهد برد. بنابراین می‌توان از نظر حقوقی برآن بود کـه زنـده متولّـد شدن طفل ناشی از تلقیح مصنوعی ولو پس از فوت پدر، کشف از مالکیـت او نسـبت بـه سـهم الارثش از زمان فوت مورث می‌نماید، زیرا هدف نهایی از انعقاد نطفـه، پیـدایش حمـل از نطفـه مورث بوده و قانونگذار نسب را شرط ارث بردن قرار داده است. 

آیا در خصوص پرسش فوق ضابطه شرعی‌ای هم وجود دارد؟

ماده861 قانون مدنی نسب را به‌طور مطلق شرط وراثت قـرار داده لکـن ملاحظـه مـی شـود در خصوص نسب قانونی هیچ ضابطه شـرعی خاصـی وجـود نـدارد و قـانون گـذار در تشـخیص نسـب، ضابطه عرفی که همان تشکیل یک انسان از اسپرم پدر و تخمک مادر بوده را در نظر گرفته است.

لـذا می‌توان برمبنای تحلیل عقلی و از منظر عدالت و انصاف فرزند متولد از تلقیح (اسـپرم پـدر وتخمـک مادر) پس از فوت پدر را دارای نسب قانونی و شرعی و از جمله وراث متوفی دانست. 

برای اثبات عادلانه بودن و منطقی  ارث جنین (آزمایشگاهی)حاصل از تلقیح مصنوعی پس از فوت صاحب اسپرم (پدر) با تمسک به چه قیاسی می‌توان این امر را اثبات کرد؟

اگرچه با مرگ مورث ترکه به طورخودکار به ملکیت اشخاصـی در مـی‌آیـد کـه در زمـان فوت شخص زنده بوده اند اما می‌توان ارث بردن جنین لقاح یافتـه پـس از فـوت پـدرش را بـا  ارث بردن ورثه کافری که در زمان فوت مورث مسـلمانش کـافر بـوده و قبـل از تقسـیم ترکـه، اسلام می‌آورد و از ترکه ارث می‌برد، قیاس نمود و نظریه انتقال خودکار ارث به وراث موجود در زمان فوت مورث را به نوعی تعدیل نمود.

بنابراین استدلال هرگاه تاریخ انعقاد نطفه و تشکیل جنین قبـل از تقسیم ارث باشد، در این صورت بـه لحـاظ عـدم انتقـال ارث  بـه وراث، احکـام و مقـررات حاکم بر ارث جنین مجری خواهد بود (ماده 878 م.ق ) و جنین مزبور در ارث سـهیم مـی باشـد، ولی هرگاه تشکیل جنین مزبور پس از تقسیم ترکه متوفاً صـورت گرفتـه باشـد، طفـل مزبـور بـه دلیل انتقال خودکار  به سایر وراث از ارث محروم است.

برای اگاهی هر چه بیشتر در خصوص رویکرد دادگاه‌ها نسبت به این مسئله با وکلای حاذق موسسه حقوقی مهرپارسیان تماس حاصل نمایید.

وکیل ارث  

اگر نیاز به خدمات مشاوره حقوقی و داوری در مباحث ارث  یا سایر موارد دارید جهت مشاوره تلفنی و حضوری با وکیل پایه یک دادگستری در خصوص موضوعات کیفری، حقوقی، ملکی، خانواده، مطالبه مهریه، نفقه، و …مشاوره آنلاین با وکیل پایه یک دادگستری، مطالعه پرونده توسط وکیل پایه یک دادگستری، از روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت9 الی 19 و روزهای پنجشنبه از ساعت 9 الی 15 با موسسه حقوقی بین المللی مهر پارسیان تماس بگیرید.

021-88663925

021-88663926

021-88663927

021-88663628

021-88799562

021-88795408

021-88796143

در صورت ضرورت و فوریت موضوع و درخواست وکیل خارج از ساعات یاد شده با شماره همراه اعلامی تماس حاصل فرمایید.

09120067665