خواستگاری و آثار حقوقی آن

با بررسی موضوع خواستگاری و آثار حقوقی آن همراه شما هستیم.

خواستگاری چیست؟

برای انتخاب همسر و تشکیل خانواده، ابتدا مرد به خواستگاری زن مورد نظر خویش می رود و تمایل خود را برای ازدواج با وی اعلام می دارد. این رسمی دیرینه و دامنه دار است که مطابق فطرت و منش انسانی در تمام جوامع بشری همواره جریان داشته است. از این رو خواستگاری را به پیشنهاد ازدواج از طرف مرد تعریف کرده اند، که به عبارت دقیق تر، تقاضای مرد برای ازدواج با زنی معین و خالی از موانع شرعی می باشد. خواستگاری گاه به سادگی انجام می شود، ولی بطور غالب همراه با آداب و رسوم و طی مراسمی خاص برگزار می شود، تا مرد و زن همدیگر را ببینند و با وضعیت، روحیات و شرایط یکدیگر آشنا شوند و نیز درباره زندگی آینده خود گفتگو کنند و چنانچه شرط یا وصفی را مدّ نظر دارند، مشخص نمایند. البته در بیشتر موارد خویشان نزدیک طرفین در این مراسم حضور دارند و با آنان در انتخاب همسر مناسب و رسیدن به توافقی شایسته، همراهی و همفکری می کنند. سرانجام زمانی که زن (یا شخصی که از ناحیه او مجاز است) به درخواست مرد پاسخ مثبت داد و زن و مرد به توافق رسیدند، درباره عقد نکاح وعده می دهند و از این پس وارد مرحله ای به نام «نامزدی» می شوند.

به موجب قانون مدنی، هر زنی را که خالی از موانع نکاح باشد میتوان خواستگاری نمود؛ خواستگاری اگر منجر به نامزدی شود که درواقع وعده ازدواج می باشد و این وعده وفق قانون مدنی، ایجاد علقه زوجیت نمی‌‌ کند اگر چه تمام یا قسمتی از مهریه که بین طرفین برای موقع ازدواج مقرر گردیده پرداخته شده ‌باشد بنابراین هر یک از زن و مرد مادام که عقد نکاح جاری نشده می‌‌ تواند از وصلت امتناع کند و طرف دیگر نمی‌ تواند به هیچ وجه او را مجبور به ازدواج کرده یا از جهت صرف امتناع از وصلت مطالبه خسارتی نماید.

خواستگاری زن از مرد

اگرچه عرفا و شرعا همیشه تقاضای ازدواج از سوی مرد نسبت به زن بوده است اما عقلا خواستگاری از طرف زنان نیز، همراه با اولیاء شرعی آنان مانعی ندارد و دارای اشکال قانونی یا شرعی نیست.

جهت دریافت مشاوره در خصوص خواستگاری و آثار حقوقی آن با گروه مشاوره تخصصی موسسه مهر پارسیان از طریق شماره تماس های 88663925-88663926-88663927 با ما در ارتباط باشید.

خواستگاری از چه کسی جایز نیست؟

اگر ازدواج با زنی در قانون ممنوع شمرده شده باشد، خواستگاری از وی نیز ممنوع و حرام است. مانند: ازدواج با عمه یا خاله و یا ازدواج با همسر دیگری یا زنی که در دوران عده رجعی به سر می‌ برد.

*مطابق قانون مدنی، هر زنی را که خالی از موانع نکاح باشد میتوان خواستگاری نمود.

نگاهی به تعهدات الزام آور خواستگاری

خواستگاری حتی در صورت اعلام قبول طرف مقابل، رابطه ی زوجیت ایجاد نمی‌ کند. زیرا از دیدگاه حقوقی، تا زمانی که صیغه عقد نکاح بین زن و مرد جاری نشده است، آن ها نسبت به هم بیگانه تلقی می‌ شوند حتی اگر خواستگاری صورت گرفته و مورد قبول نیز واقع شده است.

*همانطور که پیشتر نیز ذکر شد، پذیرفتن خواستگاری به معنی وعده‌ی ازدواج است.

وعده ازدواج، قابل عدول است اما به هر صورت پشیمانی از ازدواج و عدول از وعده ازدواج برای هیچ یک از طرفین ایجاد تعهد نمی‌ کند و هر یک از طرفین به راحتی می‌ توانند از اقدامات بعدی در باب ازدواج و ادامه ی رفت و آمد خودداری نمایند. حتی اگر تمام مهریه یا بخشی از آن به زن پرداخت شده باشد.

قواعد حقوقی و قوانین خواستگاری

نکته مهم این است که در صورت بهم خوردن وصلت، اگر تمام یا قسمتی از مهریه به دختر پرداخت شده باشد، قابل استرداد است و میتوان آن را باز پس گرفت.

اگر هم به لحاظ محرمیت دختر و پسر، صیغه عقد جاری شده باشد، نیمی از مهریه قابل استرداد است.

بنابراین مادام که طرفین به عقد هم در نیامده‌ اند، می‌ توانند از ازدواج منصرف شوند و هیچ یک نمی‌ توانند طرف مقابل را مجبور به ازدواج با خود نماید.

مجازات وعده دروغ ازدواج

برخی می‌ گویند قبول خواستگاری از طرف مقابل، برای خواستگار ایجاد حق می‌ نماید و از نظر تکلیفی مانع خواستگاری دیگران می‌ شود.

مطابق نظر اکثریت علمای فقهی، اصرار به دیگری، تجاوز به حق خواستگار و خواستگاری از زنی که شخص دیگری از وی خواستگاری کرده است ممنوع و حرام است. مگر اینکه خواستگار از ازدواج با زن صرف نظر کند، یا اذن خواستگاری بدهد. به علاوه اینکه از نظر اخلاقی نیز این امر ناپسند است.

نامزدی چیست؟

نامزدی دورانی است که پس از توافق دو نفر برای ازدواج در آینده آغاز می‌ شود. قرارداد نامزدی موجب پیدایش یک تعهد اخلاقی، نوعی نسبت خویشاوندی و آثار حقوقی می‌ شود.

بعد از مرحله خواستگاری، اگر زن با پیشنهاد ازدواج مرد موافقت نماید، در اصطلاح عرف با هم «نامزد» می‌ شوند.

به عبارت دیگر، نامزدی قراردادی است که بین پسر و دختر بسته می‌ شود که در آن دو طرف به هم قول دهند که با هم ازدواج کنند. این قرارداد وعده نکاح نیز نامیده شده است و قراردادی جایز است که هر یک از دو طرف می‌ توانند از آن عدول نمایند.

آثار حقوقی نامزدی چیست؟

قواعد راجع به نامزدی در قانون مدنی آمده و از قانون مدنی سوئیس الهام گرفته‌ است. به موجب این مقررات نامزدی یک عقد جایز است و هر یک از دو طرف می‌ توانند آن را فسخ کرده و از ازدواج صرف نظر کنند.

با این حال در صورتی که شخصی نامزدی را بدون علت موجهی بر هم زند، شخص دیگر می‌ تواند مخارج متعارفی را که برای ازدواج متحمل شده از او مطالبه کند.

همچنین در صورت برهم‌ خوردن نامزدی، هر یک از دو شخص و والدین آن‌ ها می‌ توانند هدایایی را که در دوران نامزدی به یکدیگر داده‌ اند باز پس گیرند.

شکایت فریب در ازدواج

گرچه زیان دیده از عدول وعده ازدواج، می‌ تواند برابر قوانین مسئولیت مدنی خسارت خود را از فاعل، مطالبه نماید، اما در عمل گرفتن خسارت و اثبات ورود زیان بسیار سخت است، زیرا هر یک از نامزدها حق عدول از وعده ازدواج را دارند.

بنابراین صاحب حق نباید زیان‌ های ناشی از اجرای حق خویش را پرداخت کند، مگر این که از حق خود سوء استفاده کرده باشد و مرتکب تقصیر شده باشد که در این صورت نیز، طرف مقابل باید تقصیر را نیز اثبات کند.

طرفی که از به هم خوردن نامزدی، آسیب روحی دیده است، می‌ تواند از طرف مقابل درخواست خسارت معنوی نماید.

جهت دریافت مشاوره در خصوص خواستگاری و آثار حقوقی آن با گروه مشاوره تخصصی موسسه مهر پارسیان از طریق شماره تماس های 88663925-88663926-88663927 با ما در ارتباط باشید.

پس دادن هدایای نامزدی

در قانون مدنی ما، بدین شرح پیش‌ بینی شده است که هر یک از نامزدها می‌ تواند در صورت بهم خوردن وصلت، هدایایی را که برای ازدواج به طرف دیگر یا والدین او داده است، مطالبه کند.

اگر عین هدایا موجود نباشد، هدیه‌ دهنده مستحق دریافت قیمت هدایایی خواهد بود که از روی عادت نگه داشته می‌ شوند، مگر اینکه آن هدایا بدون تقصیر طرف دیگر از بین رفته باشند.

خواستگاری

بنابراین هدایای نامزدی یا از روی عادت قابل نگهداری هستند، که میتوان عین یا قیمت آن را پس گرفت مانند: لباس، پارچه و جواهرات و غیره… یا وسایل مصرف‌ شدنی و غیر قابل نگهداری هستند، مانند: گل و شیرینی که قابل پس‌ گیری نمی‌ باشند.

*نکته قابل ذکر آن که اگر نامزدی در اثر فوت یکی از طرفین بر هم خورد، طرف مقابل نمی‌ تواند هدایا را پس بگیرد.

دریافت خسارت جشن نامزدی

امروزه در دوره نامزدی افراد مبالغی را برای برگزاری جشن نامزدی هزینه می‌ کنند.

گاه نیز میزان این هزینه ها بسیار گزاف می‌ باشد. بنابراین اگر متحمل هزینه ای برای برگزاری جشن نامزدی شدید در صورت به هم خوردن وصلت، می‌ توانید مبالغ هزینه شده را از طرف مقابل دریافت کنید.

نقش وکیل در تنظیم توافقات خواستگاری

با توجه به اهمیت بسیار زیاد عقد نکاح در تعیین آینده‌ زن و مرد و آثار حقوقی پس از آن که امری سرنوشت ساز محسوب می‌ شود، توصیه ما به شما این است که از مشاوره حقوقی خواستگاری توسط وکلای خانواده و مشاورین زبده استفاده نمائید زیرا با آگاهی و اطلاع از آثار حقوقی خواستگاری می‌ توانید از وقوع تبعات و آثار منفی احتمالی پس از خواستگاری، پیشگیری نمایید.

عدول از بخشش مهریه

مشاوران و تیم وکلای موسسه حقوقی بین‌ المللی مهر پارسیان در عرصه ارائه مشاوره توافقات حقوقی خواستگاری آمادگی کامل دارد، در صورت لزوم با ما تماس بگیرید.

جهت دریافت مشاوره در خصوص خواستگاری و آثار حقوقی آن با گروه مشاوره تخصصی موسسه مهر پارسیان از طریق شماره تماس های 88663925-88663926-88663927 با ما در ارتباط باشید.

خواستگاری از کدام زنان غیر قانونی است؟

در مدت عده میتوان از زن خواستگاری کرد ؟