مالیات بر ارث

در این نوشتار به نحوه محاسبه مالیات بر ارث و همچنین دریافت اظهارنامه مالیاتی پرداخته ایم.

با بررسی ماهیت مالیات بر ارث و اظهارنامه مالیاتی همراهتان هستیم.

منظور از مالیات، هزینه‌ ای اجباری است که باید توسط افراد و موسسه ­­ها به صورت بلاعوض به دولت پرداخت شود، تا هزینه­‌ های عمومی جامعه را تامین کند، طبق تعریف سازمان همکاری و توسعه اقتصاد، مالیات پرداختی است، لازم، اجباری و بلاعوض. در واقع مالیات ممکن است به شخص، موسسه، دارایی و… تعلق بگیرد. مالیات در واقع انتقال بخشی از درآمد های جامعه به دولت یا بخشی از سود فعالیت­ های اقتصادی است که نصیب دولت می­ شود، زیرا ابزار و امکانات دست­ یابی به­ درآمد و سود ها را دولت فراهم ساخته است.

مالیات بر ارث نیز یکی از انواع مالیات ­های مستقیمی می­ باشد که دولت به موجب نص (متن) «قانون مالیات­ های مستقیم» دریافت می­ نماید، هرگاه فردی فوت نماید و ورثه داشته باشد، وراث یا نماینده قانونی آن ها می­بایست ابتدا نسبت به اخذ انحصار وراثت اقدام نمایند تا بطور رسمی وراث متوفی مشخص گردند و همچنین مکلفند ظرف حداکثر 1 سال از تاریخ فوت، به سازمان امور مالیاتی محل سکونت متوفی مراجعه و در اظهارنامه­ ای که فرم های مخصوص که توسط سازمان امور مالیاتی تهیه شده اطلاعات هویتی و مکانی متوفی و وراث حین فوت و اموال و دارایی ­ها و بدهی ­ها، هزینه ­های کفن و دفن و واجبات مالی و عبادی و دیون محقق و مسلم متوفی را نظیر مهریه همسر درج نمایند.

انواع مالیات

1. مالیات مستقیم

در صورتی ­که مودی مالیاتی و پرداخت­ کننده مالیات 1 نفر باشد، آن مالیات مستقیم محسوب می­ شود. طبق قانون مالیات ­­های مستقیم و همچنین اعلام سازمان امور مالیاتی کشور، کلیه مالکین (مقیم داخل یا خارج ایران) اعم از اشخاص (حقیقی یا حقوقی) نسبت به اموال یا املاک خود واقع در ایران و همچنین کلیه درآمد‌ هایی که در ایران یا خارج از ایران تحصیل می‌ نماید، مشمول پرداخت مالیاتی با عنوان مالیات مستقیم (مالیات عملکرد یا مالیات بر درآمد) خواهند شد. لازم به­ ذکر است که، به ­دلیل خود اظهاری در این نوع مالیات، زمان در آن اهمیت بسیاری دارد، یعنی شخص مهلت محدودی برای ارائه اظهارنامه دارد و در غیر این صورت طبق قانون، جریمه ­‌هایی برای عدم توجه به زمان برای فرد خاطی در نظر گرفته شده است و به انواع ذیل تقسیم می­ شود که عبارتند از؛

• انواع مالیات ­های مستقیم

الف) مالیات بر دارایی

اساس و مبنای مالیات بر دارایی، ثروت مسئول پرداخت مالیات مودی است و این نوع از مالیات خودش به دو دسته تقسیم می­ شود؛

• مالیات بر ارث
• مالیات و انواع آن مالیات حق تمبر

ب) مالیات بر درآمد

2. مالیات غیر مستقیم

نوع دوم از مالیات در ایران، مالیات غیر مستقیم است که در واقع از طریق واسطه و در ازای خرید کالا یا خدمات از شهروندان اخذ می‌ شود. مالیات غیر مستقیم غیر دائمی بوده و پرداخت کننده مشخصی ندارد. به­ علاوه این نوع مالیات بطور معمول به قیمت تمام شده کالا یا خدمات افزوده می‌ شود و از این رو میزان آن برای پرداخت کننده مشخص نیست و خود به انواع ذیل تقسیم می ­شود که عبارتند از؛

• انواع مالیات ­های غیر مستقیم

الف) مالیات بر واردات

ب) مالیات بر مصرف و فروش کالا و خدمات

ج) مالیات بر ارزش افزوده

مودی مالیاتی

به شخصی که مسئول پرداخت مالیات است، مودی مالیاتی گفته می شود.

اظهارنامه مالیات بر ارث

اظهارنامه مالیات بر ارث، فرمی است ورثه به اداره امور مالیاتی تقدیم می‌ کنند، اگر ورثه بخواهند ارث متوفی را تقسیم کنند یا اموال او را انتقال دهند باید به دولت، مالیات بپردازند. پرداخت مالیات هم فقط با استفاده از فرم اظهارنامه مالیات امکان‌ پذیر است. این مالیات شامل همه اموال شخص متوفی می‌ شود.

طبق قانون مالیات ‌های مستقیم برای ارائه و ثبت اظهارنامه مالیات بر ارث وراث شخص متوفی می‌ توانند به صورت انفرادی یا جمعی با کسر هزینه‌ های کفن و دفن در حدود عرف و عادات اقدام بنمایند، همچنین می‌ توانند برای ثبت‌ نام اظهارنامه مالیاتی واجبات مالی و عبادی در حدود قواعد شرعی و دیون متوفی از اموال باقی مانده از او حداکثر تا 1 سال از تاریخ فوت متوفی اقدام نمایند و این اظهارنامه شامل اموال شخصی متوفی با تعیین ارزش روز زمان فوت و مجموعه مطالبات و بدهی ‌های او است و بر اساس فرم مخصوص سازمان مالیات کشور، تنظیم می‌ شود‌، به این ترتیب فرم خام اظهارنامه مالیاتی توسط ورثه‌ ای تنظیم می‌ شود که تصمیم دارند درخواست پرداخت مالیات را در اداره امور مالیاتی ثبت کنند و گرنه نمی‌ توانند این دین قانونی را اداء نمایند.

نکته: طبق قانون مالیات ­های مستقیم قبل از اصلاحات سال 1395، مالیات بر ارث برای افرادی که تا قبل از فروردین 1395 فوت شده‌ بودند، متفاوت بود و سهم هر ورثه بعد از قیمت‌ گذاری اموال متوفی و کسر دیون و هزینه‌ ها مشخص و پس از اعمال معافیت ‌­ها طبق جدول قانون مالیات‌ های مستقیم، میزان مالیات بر ارث هر ورثه پرداخت می‌ شد و بعد از پرداخت مالیات، گواهی واریز مالیات‌ بر ارث صادر و انتقال ارث انجام می شد.

اما در اصلاحیه جدید قانون برای متوفیانی که بعد از 01/01/1395 فوت شده ­اند اعمال می‌ شود، بر طبق گروه ‌بندی اموال متوفی، نرخ‌­ های متفاوتی برای مالیات در نظر گرفته می‌ شود و بر همین اساس، نحوه پرداخت مالیات بر ارث در اظهارنامه مالیاتی در سال ۱۴۰۱ هم تغییر کرده است و طبق قانون جدید محاسبه می‌ شود‌.

اظهارنامه مالیات بر ارث الکترونیکی

به ­منظور توسعه خدمات الکترونیکی برای خود اظهاری مودیان مالیاتی، اظهارنامه مالیاتی انحصار وراثت بر ارث الکترونیکی توسط سازمان امور مالیاتی کشور طراحی شده است، مودیان مالیاتی می‌ توانند پس از ثبت ­نام در این سامانه و اخذ نام کاربری و کلمه عبور به این سامانه مراجعه کنند و اظهارنامه را تکمیل و ارسال نمایند. طبق قانون وراث یا وکیل قانونی وراث تا 1 سال بعد از فوت متوفی می‌ توانند اظهارنامه را ارائه و تسلیم نمایند و پس از گذشت مهلت تعیین شده، امکان ثبت اظهارنامه فرم وجود ندارد و مودی فقط می‌ تواند اظهارنامه فرم را ثبت و به سازمان امور مالیاتی کشور ارسال کند.

تسلیم الکترونیکی اظهارنامه مالیاتی متوفی تنها با استفاده از اطلاعات ثبت‌ نام ممکن است، به ­همین دلیل مودیان باید اطلاعات را کامل نمایند یا ایراد های احتمالی این مرحله را از طریق سامانه ثبت نام الکترونیکی رفع کنند‌، ارسال الکترونیکی اظهارنامه به معنی تسلیم قانونی اظهارنامه تلقی می‌ شود و نیازی نیست اظهارنامه چاپ شده به اداره امور مالیاتی ذی‌ ربط ارائه شود.

وراث متوفی

وراث طبق قانون به سه دسته تقسیم می ­شوند و مالیات هر یک از این طبقات طبق ملاک مشخصی و با توجه به دارایی متوفی تعیین می ­شود به شرح ذیل عبارتند از؛

وراث طبقه اول که عبارتند از؛
پدر، مادر، زن، شوهر، اولاد و اولاد اولاد.

وراث طبقه دوم که عبارتند از؛
اجداد، برادر، خواهر و اولاد آن ها.

وراث طبقه سوم که عبارتند از؛
عمو، عمه، دایی، خاله و اولاد آن ها.

مدارک مورد نیاز برای تشکیل پرونده در اداره مالیات

• اصل یا کپی برابر اصل شده گواهی حصر وراثت.
• اصل و کپی تمام صفحات شناسنامه متوفی.
• اصل و کپی پشت و روی کارت ملی متوفی.
• اصل و کپی گواهی فوت صادره از اداره ثبت احوال.
• کپی سند مالکیت و کپی برگ عوارض شهرداری محل سکونت متوفی (در صورتی که مرحوم مستاجر بوده است، کپی اجاره نامه محل سکونت، یا اصل و کپی جواز دفن که دارای آدرس باشد.)
• اصل و کپی صفحه اول شناسنامه تمام وراث (در صورت داشتن توضیحات، ارائه کپی آن صفحه نیز الزامی است.)
• اصل و کپی پشت و روی کارت ملی تمام وراث.
• اگر وکیل به نمایندگی از ورثه اقدام می کند، ارائه اصل و کپی وکالتنامه و کارت شناسایی وکیل الزامی است.

نحوه تهیه و تنظیم اظهارنامه مالیات بر ارث الکترونیکی

برای تسهیل در امور مودیان، سامانه ‌های الکترونیکی برای انجام تکالیف مالیاتی مثل ثبت و ارسال اظهارنامه‌ های مالیاتی ایجاد شده است و اظهارنامه مالیاتی انحصار وراثت نیز از طریق غیر حضوری هم تکمیل و ارسال می‌ شود. نحوه تکمیل فرم مالیات بر ارث و ارسال این اظهارنامه در سال ۱۴۰۱ عبارتند از؛

مرحله اول – انجام ثبت­ نام در درگاه ملی خدمات مالیاتی به آدرس my.tax.gov.ir و دریافت نام کاربری و رمز عبور.
مرحله دوم – تهیه کردن اسناد و مدارک لازم برای تکمیل اظهارنامه مالیاتی ارث.
مرحله سوم – ورود به سامانه مالیات برارث که از 2 طریق قابل انجام است، که عبارتند از؛

روش اول – مراجعه به سامانه اظهارنامه مالیاتی ارث به آدرس ersportal.tax.gov.ir،
روش دوم – مراجعه به سامانه my.tax.gov.ir،

مراجع بر اساس مراحل راهنمای ذیل، می ­توانند از خدمات مذکور استفاده نمایند؛

• ورود به درگاه خدمات اصلی مالیاتی،
• ورود به درگاه ملی خدمات الکترونیک،
• انتخاب گزینه اظهارنامه ها،
• انتخاب گزینه ارث.

مرحله چهارم – در این مرحله بر اساس زمان تکمیل اظهارنامه یکی از دو فرم زیر انتخاب می‌ شود؛

• فرم ۲۶ برای افرادی که از تاریخ فوت آن ها 1 سال یا کمتر گذشته باشد،
• فرم ۳۴ برای افرادی که بیش از 1 سال از تاریخ فوت آن ها گذشته باشد.

مرحله پنجم – ایجاد فرم اظهارنامه جدید با کلیک بر علامت به علاوه یا پلاس« + » و کامل کردن اطلاعات جداول مربوط به اظهارنامه،
مرحله ششم – تأیید نهایی اظهارنامه بعد از کامل کردن همه جداول و اطمینان از درستی آن ها.

مراحل اظهارنامه مالیات بر ارث

مراحل اظهارنامه مالیاتی متوفی به ترتیب ذیل عبارتند از؛

• مراجعه به اداره مالیات محل آخرین اقامتگاه متوفی، تشکیل پرونده اظهارنامه مالیات بر ارث،
• تکمیل کردن فرم اظهارنامه مالیات بر ارث و نحوه تکمیل فرم اظهارنامه به این ترتیب انجام می‌ شود که در اداره مالیات و دارایی، 1 فرم چاپی مخصوص در 3 برگ به متقاضی داده می‌ شود، تا مندرجات آن را تکمیل و به کارشناس مربوطه تحویل دهید و در ابتدای این فرم مشخصات متوفی، در بخش دوم مشخصات تمام ورثه و نسبت آن­ ها با متوفی نوشته می‌ شود.
• اموال و دارایی ­های متوفی اظهار شود و مدارکی به اداره مالیات ارائه شود که نشان دهنده مالکیت متوفی بر آن اموال است،
• سپس، بعد از تکمیل کردن فرم اظهارنامه مالیات بر ارث، طبق آن میزان مالیات بر ارث محاسبه می‌ شود.

مراحل اخذ گواهی مالیات بر ارث

• صدور دستور توسط رئیس گروه مالیاتی و ثبت در دفتر توسط دبیرخانه،
• صدور فرم ۱۸،
• ارسال اظهارنامه به دفتر مرکزی ارث، واقع در تهران توسط اداره امور مالیاتی،
• تسلیم حصر وراثت و تقاضای صدور فرم ۱۹ توسط وراث،
• صدور دستور توسط رئیس گروه مالیاتی و ثبت در دفتر دبیرخانه،
• تنظیم گزارش ارزیابی ماترک متوفی توسط کارشناس ارشد مالیاتی،
• تأیید گزارش ارزیابی کارشناس ارشد مالیاتی توسط رئیس گروه  مالیاتی،
• وصول مالیات (در صورتی که وراث مشمول مالیات بر ارث باشند)،
• تکمیل اظهارنامه گواهی مالیات بر ارث،
• صدور گواهی فرم ۱۹ و تحویل آن به مودی مدارک مورد نیاز،
• تسلیم اظهارنامه تکمیل شده،
• تصاویر گواهی فوت از اداره ثبت احوال شناسنامه مرحوم و شناسنامه کلیه ورثه،
• اسناد و مدارک دارایی ­ها و بدهی­ های مرحوم،
• آخرین وصیت نامه مرحوم،
• ارائه اصل وکالتنامه اگر پرونده توسط وکیل ورثه پیگیری می­ شود.

گواهی تسلیم اظهارنامه مالیات بر ارث

یکی از وظایف وراث پرداخت مالیات بر ارث است و برای شروع این­کار یکی از وراث باید اظهارنامه الکترونیکی ثبت کند، اما اگر متوفی قبل از سال ۱۳۹۵ فوت شده باشد و وراث هنوز اقدامی برای انجام مراحل انحصار وراثت نکرده باشند، موظفند که ابتدا و قبل از دادخواست و یا حین انجام مراحل انحصار در شورا اظهارنامه مالیات بر ارث را ثبت کنند، پس از آن گواهی از اداره مالیات مینی بر اینکه اظهارنامه مالیات بر ارث ثبت شده است، دریافت می­ شود و به شورای حل اختلاف داده می ­شود که به ­گواهی تسلیم اظهارنامه مالیات بر ارث معروف است. اما وراث فوت شدگان بعد سال ۱۳۹۵ برای مثال امسال ۱۴۰۲ می­ توانند اظهارنامه مالیاتی را بعد از انحصار وراثت ثبت کنند.

مهلت ارسال اظهارنامه مالیات بر ارث

• تا قبل اصلاح قانون مالیات ­های مستقیم، مهلت ارائه اظهارنامه مالیات بر ارث در نهایت تا 6 ماه بعد از فوت متوفی بود و اگر اظهارنامه در موعد مقرر ارائه نمی‌ شد، مشمول جریمه می ‌‎شدند.
• و در قانون اصلاح مالیات ­های مستقیم ارائه اظهارنامه تا 1 سال هم امکان‌ پذیر است و اگر آن اظهارنامه تا 1 سال ارائه نشود، وراث جریمه نمی‌ شوند.

موارد معافیت از مالیات بر ارث

در مواردی اموال متوفی معاف از مالیات بر ارث می‌ باشد که به شرح ذیل عبارتند از؛

• وجوه بازنشستگی و وظیفه و پس‌ انداز خدمت و مزایای پایان خدمت، مطالبات مربوط به خسارت اخراج، بازخرید خدمت و مرخصی استحقاقی استفاده نشده و بیمه ‌های اجتماعی و نیز وجوه پرداختی توسط موسسه ­های بیمه با بیمه ‌گزار یا کارفرما از قبیل انواع بیمه ‌های عمر و زندگی، خسارت فوت و همچنین دیه و مثل آن ها حسب مورد که یکجا یا بطور مستمر به ورثه متوفی پرداخت می‌ شود،
• اموالی که برای سازمان ‌ها، موسسه ­ها و نهاد های مذکور در قانون مالیات‌ ها مورد وقف یا نذر یا حبس واقع شود به شرط تأیید سازمان‌ ها و نهاد های مذکور،
• اثاث البیت محل سکونت متوفی،
• اموالی که جزو ماترک متوفی بوده و طبق قوانین یا احکام خاص، مالکیت آن ها سلب یا به ­صورت بلاعوض در اختیار اشخاص موضوع قانون مالیات‌ ها قرار گیرد با تأیید اشخاص مزبور مشمول مالیات بر ارث قرار نمی‌ گیرد،
• مراحل تکمیل اظهارنامه مالیات بر ارث در قانون مالیات ­های مستقیم که وراث مکلفند تا ۶ ماه از تاریخ فوت نسبت به تکمیل و تسلیم اقدام نمایند.

موارد شمول مالیات بر ارث

مواردی که اموال متوفی مشمول مالیات بر ارث می‌ باشد به شرح ذیل عبارتند از؛

• نسبت به سپرده­ های بانکی، اوراق مشارکت و سایر اوراق بهادار و سود های متعلق به آن ها و همچنین سود سهام و سهم الشرکه تا تاریخ ثبت انتقال به نام وراث و یا پرداخت و تحویل به آن ها به نرخ 3%.
• نسبت به سهام و سهم الشرکه و حق تقدم آن ها 1.5 برابر نرخ ­های مذکور در قانون اصلاح قانون مالیات­ های مستقیم طبق مقررات مزبور در تاریخ ثبت انتقال به نام وراث،
• نسبت به حق الامتیاز و سایر اموال و حقوق مالی که در بند های مذکور به آن ها تصریح نشده است، به نرخ 10% ارزش روز در تاریخ تحویل یا ثبت انتقال به نام وراث،
• نسبت به انواع وسایل نقلیه موتوری، زمینی، دریایی و هوایی به نرخ 2% بهای اعلامی توسط سازمان امور مالیاتی کشور در تاریخ ثبت انتقال به نام وراث،
• نسبت به املاک و حق واگذاری محل 1.5 برابر نرخ­ های مذکور در قانون اصلاح قانون مالیات ­های مستقیم به مأخذ ارزش معامله­ های املاک و یا به مأخذ ارزش روز حق واگذاری حسب مورد، در تاریخ ثبت انتقال به نام وراث،
• نسبت به اموال و دارایی ­های متعلق به متوفای ایرانی که در خارج از کشور واقع شده است، پس از کسر مالیات بر ارثی که از آن بابت به دولت محل وقوع اموال و دارایی ­ها پرداخت شده است به نرخ 10% ارزش ماترک که مأخذ محاسبه مالیات بر ارث در کشور محل وقوع مال قرار گرفته است و در صورت عدم شمول مالیات بر ارث در کشور مزبور به مأخذ ارزش روز انتقال یا تحویل به نام وراث.

انواع مالیات بر اموال متوفی

هر چه از اموال منقول و غیر منقول متوفی به وراث تعلق می‌ گیرد، در زمره ارث قرار می‌ گیرد و وراث تا 1 سال بعد از زمان فوت فرصت دارند تا اظهارنامه اموال فرد متوفی را به اداره مالیات ارسال نمایند تا میزان مالیات بر ارث توسط این سازمان مشخص شود و اگر قبل از اتمام مهلت قانونی ورثه اقدام به انجام این کار نمایند هزینه ‌های کفن و دفن متوفی از مقدار اموال اعلام شده کسر شده و مابقی اموالی که باقی‌ مانده است مشمول مالیات می‌ گردد و در صورتی که وراث اقدام لازم و عاجل را به­ عمل نیاورند و در زمان مقرر اظهارنامه را به اداره مالیات ارسال ننمایند، هزینه ‌های کفن و دفن فرد متوفی نیز مشمول مالیات می‌ شود.

مالیات بر ارث طلا

قبل از تصویب «قانون اصلاح قانون مالیات های مستقیم» مالیاتی برای اموال متوفی از جنس طلا در نظر گرفته نشده بود، ولی در قانون اصلاح و بعد از سال ۱۳۹۵ مالیات ارث برای طلا برای طبقات وراث با درصدهای مختلف مشخص شده است.

• مالیات بر ارث طلا برای طبقه اول ۱۰ %،
• مالیات بر ارث طلا برای طبقه دوم 20 %،
• مالیات بر ارث طلا برای طبقه سوم 40 %.

مالیات بر ارث ملک

بنا به اینکه متوفی قبل از سال ۱۳۹۵ فوت کرده است یا بعد از آن نرخ تعلق متفاوت است.

ملک مسکونی و ویلا مشمول مالیات است و میزان ارث و مالیات آن مطابق با طبقه ورثه مشخص می‌ گردد. یک دفترچه سالانه توسط کمیسیون تقویم املاک منتشر می‌ شود که در آن قیمت گذاری املاک انجام شده است. چیزی که باید به آن توجه کرد و برای خانواده متوفی نیز جای بسی خوشنودی دارد این است که قیمت گذاری‌ های انجام شده در این دفترچه بطور معمول بسیار کمتر از ارزش واقعی ملک است و به این شکل مالیات کمی شامل حال افراد می‌ گردد.

مالیات بر ارث املاک مسکونی یا ویلایی

برای مالیات بر ارث ملک مسکونی یا ویلایی در قانون مقادیری مشخص شده و این مبلغ طبق قانون اصلاح جدید با توجه به قیمتی که توسط کارشناس معین می‌ گردد و بسته به اینکه ملک به کدام طبقه از وراث می‌ رسد، با درصد های ذیل به ­عنوان مالیات به دولت پرداخت می‌ شود، اعلام شده است که عبارتند از؛

• مالیات بر ارث ملک مسکونی یا ویلایی برای وراث طبقه اول 7.5 %،
• مالیات بر ارث ملک مسکونی یا ویلایی برای وراث طبقه دوم ۱۵ %،
• مالیات بر ارث ملک مسکونی یا ویلایی برای وراث طبقه سوم ۳۰ %.

مالیات بر ارث ساختمان نیمه ساز

اگر بخشی از اموال متوفی ساختمان نیمه ساز است و ساخت آن به اتمام نرسیده است نیز مشمول مالیات می‌ شود. اما با توجه به اینکه قیمت ملک نیمه ساخته از قیمت ملک ساخته شده به مراتب کمتر است مالیات آن نیز کمتر خواهد شد، ساختمان نیمه ساز یا در حال ساخت به شرح ذیل مشمول مالیات است که عبارتند از؛

• در مرحله فونداسیون ۱۰ % از ارزش اعیان تکمیل شده،
• در مرحله اسکلت ۳۰ % از ارزش اعیان تکمیل شده،
• در مرحله سفت کاری ۵۰ % از ارزش اعیان تکمیل شده،
• در مرحله نازک‌ کاری ۸۰ % از ارزش اعیان تکمیل شده.

مالیات بر ارث املاک اداری

املاک اداری از نظر قیمتی از املاک مسکونی گران‌ تر و از املاک تجاری ارزان‌ تر هستند و مالیات مشمول این املاک نیز مطابق با قیمت آن است. وقتی ملک اداری برای وراث باقی بماند، قیمت­ گذاری آن طبق قیمت روز ملک انجام  و مالیات آن بنا به طبقه هریک از وراث به نحو ذیل محاسبه می­ شود؛

• طبقه اول وراث – ابتدا قیمت ملک توسط کارشناس محاسبه شده و سپس میزان ۳ % آن به ­عنوان مالیات بر ارث محاسبه می‌ شود.
• طبقه دوم وراث – ابتدا قیمت ملک توسط کارشناس محاسبه شده و سپس میزان ۶ % آن به ­عنوان مالیات بر ارث محاسبه می‌ شود.
• طبقه سوم وراث – ابتدا قیمت ملک توسط کارشناس محاسبه شده و سپس میزان ۱۲ % آن به­ عنوان مالیات بر ارث محاسبه می‌ شود.

مالیات بر ارث املاک تجاری

املاک تجاری که گران‌ ترین نوع املاک هستند و مالیات مشمول این املاک نیز مطابق با قیمت آن است. وقتی ملک تجاری برای وراث باقی بماند، قیمت­ گذاری آن طبق قیمت روز ملک انجام و مالیات آن بنا به طبقه هریک از وراث به نحو ذیل محاسبه می­ شود؛

• طبقه اول وراث – ابتدا قیمت ملک توسط کارشناس محاسبه شده و سپس میزان ۳ % آن به­ عنوان مالیات بر ارث محاسبه می‌ شود.
• طبقه دوم وراث – ابتدا قیمت ملک توسط کارشناس محاسبه شده و سپس میزان ۶ % آن به ­عنوان مالیات بر ارث محاسبه می‌ شود.
• طبقه سوم وراث – ابتدا قیمت ملک توسط کارشناس محاسبه شده و سپس میزان ۱۲ % آن به ­عنوان مالیات بر ارث محاسبه می‌ شود.

نکته: به نظر میزان درصد املاک تجاری مانند املاک اداری است، ولی نکته کاربردی که باید به آن توجه داشت، این است که با توجه به قیمت بالای ملک تجاری بطور معمول مقدار مالیات مشخص شده نیز رقم قابل توجهی خواهد بود.

مالیات بر ارث زمین زراعی و باغ

این نوع از مالیات طبق ارزش معاملاتی زمین مشخص می‌ گردد، بطور معمول برای تعیین این نوع از مالیات قیمت ­گذاری به صورتی انجام می‌ شود که کمتر از ارزش واقعی زمین قیمت­ گذاری می‌ شود که این موضوع به نفع وراث است، زیرا مبلغ کمتری بابت مالیات پرداخت می‌ کنند و با توجه به اینکه زمین به کدام طبقه از وراث برسد، درصد های مالیاتی توسط سازمان امور مالیاتی مشخص شده است که به شرح ذیل عبارتند از؛

• طبقه اول وراث – ابتدا قیمت ملک توسط کارشناس محاسبه شده و سپس میزان 7.5 % آن به­ عنوان مالیات بر ارث محاسبه می‌ شود.
• طبقه دوم وراث – ابتدا قیمت ملک توسط کارشناس محاسبه شده و سپس میزان 15 % آن به ­عنوان مالیات بر ارث محاسبه می‌ شود.
• طبقه سوم وراث – ابتدا قیمت ملک توسط کارشناس محاسبه شده و سپس میزان 30 % آن به ­عنوان مالیات بر ارث محاسبه می‌ شود.

مالیات بر ارث اراضی بایر

این نوع از مالیات طبق با ارزش معاملاتی اراضی بایر مشخص می‌ شود، بطور معمول همانند زمین­ های زراعی یا باغی برای تعیین این نوع از مالیات قیمت­ گذاری به صورتی انجام می‌ شود که کمتر از ارزش واقعی زمین قیمت ­گذاری می‌ شود که این موضوع به نفع وراث است، زیرا مبلغ کمتری بابت مالیات پرداخت می‌ کنند و با توجه به اینکه اراضی به کدام طبقه از وراث برسد، درصد های مالیاتی توسط سازمان امور مالیاتی مشخص شده است که به شرح ذیل عبارتند از؛

• طبقه اول وراث – ابتدا قیمت ملک توسط کارشناس محاسبه شده و سپس میزان 7.5 % آن به ­عنوان مالیات بر ارث محاسبه می‌ شود.
• طبقه دوم وراث – ابتدا قیمت ملک توسط کارشناس محاسبه شده و سپس میزان 15 % آن به ­عنوان مالیات بر ارث محاسبه می‌ شود.
• طبقه سوم وراث – ابتدا قیمت ملک توسط کارشناس محاسبه شده و سپس میزان 30 % آن به ­عنوان مالیات بر ارث محاسبه می‌ شود.

مالیات بر ارث سپرده بانکی

طبق قانون مالیات ­های مستقیم قبل از اصلاح میزان مالیاتی که برای سپرده ‌های بانکی تعیین می‌ گردید بسیار زیاد بوده است و باعث نارضایتی افراد می‌ شده است، ولی امروزه و طبق قانون اصلاح که به بعد از سال ۱۳۹۵ مربوط می‌ شود این میزان تغییر کرده است و می­توان ادعا کرد که یکی از تغییرات بسیار اساسی که در میزان مالیات تعیین شده برای مالیات بر ارث متعلق به سپرده‌ های بانکی است که به شرح ذیل عبارتند از؛

• طبقه اول وراث – میزان مالیات برای سپرده‌ های بانکی 3%،
• طبقه دوم وراث – میزان مالیات برای سپرده‌ های بانکی 6%،
• طبقه سوم وراث – میزان مالیات برای سپرده ‌های بانکی 12% است.

مالیات بر ارث سپرده ­های موسسه ­های مالی-اعتباری

میزان مالیاتی که برای سپرده ‌های موسسه ­­های مالی-اعتباری تعیین می‌ گردید با مالیات سپرده بانکی متفاوت و بیشتر است که به شرح ذیل عبارتند از؛

• طبقه اول وراث – میزان مالیات برای سپرده‌ های موسسه­­ های مالی-اعتباری 10%،
• طبقه دوم وراث – میزان مالیات برای سپرده‌ های موسسه ­­های مالی-اعتباری 20%،
• طبقه سوم وراث – میزان مالیات برای سپرده‌ های موسسه­­ های مالی-اعتباری 40% است.

مالیات بر ارث خودرو

طبق قانون مالیات ­های مستقیم خودرو متوفی از اموال منقول و باید مالیات آن پرداخت شود، تا سپس خودرو به اموال قابل تقسیم برای وراث تبدیل می‌ شود، سازمان امور مالیاتی ارزش خودرو را مشخص می‌ کند و مطابق با طبقه بندی وراث میزان مالیات ارث بر خودرو برای طبقات وراث به شرح ذیل تعیین می‌ شود و این مورد شامل هر وسیله نقلیه‌ ای مانند: تراکتور، موتور یا حتی ابزارآلات نیز می‌ شود و وراث از پرداخت این نوع از مالیات معاف نخواهند شد و با در نظر گرفتن قیمت وسیله نقلیه مجبور به پرداخت مالیات آن می­ باشند که عبارتند از؛

• طبقه اول وراث – میزان مالیات مالیات بر ارث خودرو و هر وسیله نقلیه دیگر 2%،
• طبقه دوم وراث – میزان مالیات مالیات بر ارث خودرو و هر وسیله نقلیه دیگر 4 %،
• طبقه سوم وراث – میزان مالیات مالیات بر ارث خودرو و هر وسیله نقلیه دیگر 6 % است.

مالیات بر ارث سیم‌ کارت

یکی دیگر از انواع مالیات که شاید کمتر مورد توجه قرار بگیرد، ولی قانون گذار آن را مشمول مالیات می­داند، سیم کارت شخص متوفی است و اگر وراث تمایل به ثبت آن به نام خود یا سایر وراث دارند، می­بایست قبل از مراجعه به دفاتر پیشخوان دولت نسبت به پرداخت مالیات آن اقدام کنید و در صورتی که مالیات سیم کارت را نپردازید امکان انتقال سیم کارت به نام شخص دیگر وجود نخواهد داشت و در این مورد هم درصد مالیات ارتباط مستقیم با طبقه بندی وراث دارد که به شرح ذیل عبارتند از؛

• میزان مالیات برای وراث طبقه اول ۱۰ %،
• میزان مالیات برای وراث طبقه دوم ۲۰ %،
• میزان مالیات برای وراث طبقه سوم ۴0 % است.

مدارک مورد نیاز برای اظهارنامه مالیاتی هر یک از اموال

خانه

• اصل و کپی تمام صفحات سند مالکیت،
• اصل و کپی بنچاق،
• فیش های آب، برق، گاز و تلفن به تعداد هر اشتراک،
• کروکی دقیق محل،
• پایان کار یا آخرین برگ عوارض و نوسازی شهرداری.

مغازه

• اصل و کپی سند اجاره مغازه،
• آخرین برگ عوارض و نوسازی شهرداری مغازه،
• کروکی دقیق مغازه،
• کپی پروانه کسب مغازه،
• فیش های آب، برق، گاز و تلفن به تعداد هر اشتراک.

آپارتمان

• اصل و کپی تمام صفحات سند مالکیت،
• اصل و کپی بنچاق،
• فیش برق، تلفن و کپی فیش آب و گاز،
• کروکی دقیق،
• پایان کار یا آخرین برگ عوارض و نوسازی شهرداری،
• اصل و کپی صورت مجلس تفکیکی آپارتمان.

زمین

• اصل و کپی سند مالکیت زمین،
• کروکی دقیق زمین.

وسایل نقلیه

• اصل و کپی سند مالکیت وسیله نقلیه،
• اصل و کپی کارت وسیله نقلیه.

نکته: اگر مرحوم در اثر تصادف با اتومبیل معلق به خودش فوت شده باشد، ارائه عکس خودرو و کروکی تصادف و گزارش پلیس لازم است.

صندوق امانات

• اعلام نام بانک،
• شعبه و شماره صندوق امانات متوفی نزد بانک.

فیش حج

اصل و کپی فیش حج.

موبایل و تلفن

• فیش موبایل و تلفن که نام و نام خانوادگی متوفی در آن درج گردیده باشد،
• اصل و کپی شناسنامه موبایل.

حساب بانکی

• اصل و کپی کلیه دفترچه ­های بانکی،
• اوراق مشارکت،
• 1 برگ از دسته چک متوفی.

سهام شرکت

کپی برگ سهام هر یک از شرکت های سهامی (عام) متعلق به متوفی،

در مورد شرکت های سهامی خاص، رونوشت اساسنامه، آگهی تاسیس و آخرین تغییرات شرکت.

جهت دریافت مشاوره با گروه مشاوره تخصصی موسسه مهرپارسیان از طریق شماره تماس های 88663925 یا 88663926 یا 88663927 با ما در ارتباط باشید.