رجوع در طلاق – قابل رجوع بودن طلاق

بر اساس قابل بازگشت و یا قابل رجوع بودن طلاق، یا عدم امکان رجوع از طلاق، طلاق به بائن و رجعی تقسیم می‌شود.

این تقسیم بندی در حقوق مدنی و قانون حمایت از خانواده، پذیرفته شده و در عرف و رویه قضایی نیز اجرا می‌شود. رجوع، به معنی بازگشت به محل قبلی و در واقع، به معنی اعاده وضع به حال سابق است.

یعنی با خواست و اراده مرد، در صورتی که حقی برای رجوع مرد به زن پس از طلاق، وجود داشته باشد، بدون نیاز به عقد ازدواج مجدد و بدون رعایت شرایط خاصی، زن و شوهر سابق، دوباره به هم محرم می‌شوند.

در قانون امور حسبی، زنی را که در طلاق رجعی باشد، هنوز همسر مرد می‌دانند.

• آیا با اصطلاح رجوع به معنی خاصی در قانون خانواده، آشنا هستید؟
• آیا امکان رجوع در طلاق بائن هم وجود دارد؟
• احکام رجوع بعد از طلاق، چیست؟
• چه مهلتی برای رجوع، بعد از طلاق داده شده است؟
• آیا امکان رجوع بعد از طلاق توافقی وجود دارد؟
• رجوع چگونه محقق می‌شود؟
• آیا اثبات رجوع نیاز به دلایل خاصی دارد؟

گروه وکلای مهر پارسیان با تکیه بر دانش وکلای متخصص و مجرب خود، با تشکیل گروه‌های تخصصی در زمینه مطالعات خانواده و تحقیق درباره آخرین تغییرات قانون حمایت خانواده و قوانین خاص مرتبط با خانواده، با جمع‌آوری مطالب جدید و ارائه به شما عزیزان در وب سایت موسسه حقوقی طلیعه عدالت و مهر پارسیان، سعی در ارتقا فرهنگ حقوقی جامعه دارد.

جهت کسب اطلاعات بیشتر و مطالعه درباره احکام رجوع بعد از طلاق، ادامه مطلب را مطالعه فرمایید.

رجوع چیست؟

در علم حقوق، اعمالی که نیاز به اراده دو طرف دارند، عقد یا قرارداد و اعمالی که با اراده یک نفر، انجام می‌شود ایقاع نامیده می‌شود.

ماهیت رجوع، عمل یک طرفه قانونی است که با اراده مرد، بعد از طلاق رجعی و در بعضی از موارد طلاق بائن، صورت می‌گیرد.

انجام رجوع، نیاز به تشریفات خاصی ندارد، ولی عدم ثبت رجوع تا یک ماه، پس از آن، جرم و قابل مجازات است.

مرد با لفظ یا نوشته و یا عملی که باعث رساندن مقصو درجوع شود، مثل بوسه، می‌تواند اراده خود بر رجوع از طلاق را اعلام نماید.

در بوسیدن یا هر فعل دیگری، قصد رجوع لازم است، پس اگر گرفتن دست همسری که در طلاق رجعی است یا بوسیدن وی، بدون قصد انصراف از طلاق باشد، رجوع محسوب نمی‌شود.

طلاق رجعی

در هر موردی که طلاق بین زن و مرد از نوع بائن نباشد، رجعی محسوب می‌شود و آثار حقوقی مخصوص به خود را دارد.

یکی از آثار طلاق رجعی، بقای زوجیت در ایام عده است و در این ایام، مانند گذشته، هر تکلیفی و حقی که بین طرفین بوده که مخل اصل طلاق نباشد، قابلیت اجرا دارد.

عده مدت زمان مشخصی است که پس از طلاق، زن در آن مدت حق ازدواج مجدد ندارد.

در طلاق رجعی، نفقه زن در ایام عده، بر عهده شوهر است و اگر زنی که در عده است، مرتکب رابطه با مرد دیگری شود، به آن مرد، حرام موبد می‌شود.

ازدواج مرد، قبل از پایان عده، با خواهر همسری که در عده طلاق رجعی است، ممنوع است. همچنین در صورتی که شوهر، بخواهد در ایام عده طلاق رجعی، به زن رجوع نماید، ازدواج سابق آنها، با کلیه آثار و تعهدات ادامه یافته، و نیاز به ازدواج و ثبت مجدد ازدواج، نیست.

رجوع بعد از طلاق خلع

طلاق خلع، یکی از انواع طلاق بائن است؛ در این حالت، زن به واسطه کراهتی که از مرد دارد، با دادن مالی به او، موافقت وی را برای طلاق، اخذ می‌نماید.

این مال می‌تواند، بذل یا بخشیدن قسمتی از مهریه، تمام مهریه و یا مبلغی بالاتر از مهریه باشد.

اگر طلاق خلع، عوض یا بذل مبلغی، اجرایی شده باشد، حق رجوع، برای مرد، وجود ندارد.

اما اگر در باقیمانده ایام عده در طلاق خلع، زن به مالی که بذل کرده، رجوع و مطالبه مهریه بذل شده را نماید، برای مرد هم حق رجوع و انصراف از طلاق، ایجاد می‌شود.

یعنی مادام که مهلتی از عده باقیست و زن به مهریه بخشیده شده رجوع نماید، حق رجوع برای مرد هم ایجاد می‌شود، در غیر این صورت، برای مرد حق رجوع در طلاق خلع وجود ندارد.

شرایط رجوع، بعد از طلاق توافقی

همانطور که عرض شد، با توجه به اینکه تمامی طلاق‌های توافقی در چارچوب طلاق خلع یا مبارات، اجرا می‌شود، در صورت رد و بدل شدن یا بذل مال، از سوی زن و قبول بذل، از سوی مرد، حق رجوع برای مرد وجود ندارد و تنها در صورت رجوع زن به مهریه در ایام عده طلاق، حق رجوع برای مرد، به وجود می‌آید.

رجوع در طلاق بائن

اگر طلاق بائن اجرا شود و زن یائسه یا باکره باشد، زن مطلقه، عده طلاق ندارد و طلاق و بذل و بخشش مهریه، بین زوجین قطعی می‌شود.

در این حالت، زن و مرد، نمی‌توانند از طلاق یا مالی که بذل نموده‌اند، رجوع کنند؛ اما اگر زن عده داشته باشد هم مرد در زمان عده، حق رجوع ندارد، چون با اخذ بذل، طلاق بائن شده و حق رجوع از طلاق، از بین رفته است.

فقط در صورتی که زن، از بذل رجوع کند، طلاق بائن تبدیل به طلاق رجعی شده و مرد حق رجوع و انصراف از طلاق را پیدا می‌کند.

نحوه اجرای طلاق رجعی

جهت اجرای صیغه طلاق رجعی، بر خلاف طلاق بائن، ابتدا صیغه طلاق جاری و مراتب در صورت جلسه درج و به امضا طرفین و سر دفتر طلاق، می‌رسد.

اما ثبت طلاق رجعی، تشریفات و شرایط خاصی دارد؛ ثبت طلاق رجعی، مشروط به شهادت کتبی از شاهد، مبنی بر اسکان زن طلاق گرفته، در منزل مشترک، تا پایان مدت عده می‌باشد، اما اگر زن راضی به ثبت باشد، شهادت شهود لازم نیست.

در صورت رجوع توسط مرد در مهلت مقرر و معتبر عده، صورت جلسه طلاق رجعی، ابطال می‌شود؛ در صورت اتمام مدت عده و عدم ادعای رجوع، طلاق ثبت شده و سند طلاق صادر می‌گردد.

عدم ثبت رجوع

ثبت واقعه رجوع، شرط صحت رجوع نیست، بلکه مرد مکلف است، در صورت وقوع رجوع، ظرف یک ماه نسبت به ثبت رجوع، اقدام نماید.

در صورت عدم ثبت رجوع و با شکایت زن، یا اعلام جرم از سوی دادستان، ضمن الزام مرد به ثبت واقعه رجوع، توسط دادگاه، به پرداخت جزای نقدی یا حبس، محکوم می‌شود.

مهلت و مدت زمان رجوع بعد از طلاق

مهلت رجوع در طلاق رجعی، تا انقضای مدت عده زن، می‌باشد؛ در صورتی که عده زن، در طلاق رجعی به پایان برسد و مرد اعلام رجوع ننماید و مایل به ازدواج با همسر سابق باشد، مکلف به ازدواج مجدد، با همسر سابق می‌باشد و امکان رجوع، بدون ازدواج مجدد نیست.

اما مهلت رجوع در طلاق بائن، فقط زمانی است که زن به آنچه بذل کرده یا بخشیده رجوع کرده باشد و یا در مقابل توافق بر طلاق، مالی، رد و بدل نشده باشد.

آیا حق ثبت رجوع در طلاق قابل توکیل است و امکان اسقاط حق رجوع وجود دارد؟

ثبت رجوع در دفتر رسمی ازدواج، قابل وکالت دادن به شخص دیگری (توکیل) نمی‌باشد، امکان اعطای وکالت دادگستری، جهت ثبت واقعه رجوع، مانند سایر امور مرتبط به خانواده، وجود دارد.

مرد می‌تواند با انتخاب وکیل دادگستری و یا وکیل مدنی، نسبت به تفویض اختیار، جهت ثبت رجوع اقدام نماید.

اما حق رجوع از سوی مرد، قابل اسقاط نیست به دلیل اینکه، رجوع، موضوعی نیست که، فقط به نفع شوهر قانون گذاری شده باشد، بلکه اذنی و اجازه‌ای است که برای مصلحت خانواده به شوهر داده شده است و اراده شوهر امکان اسقاط رجوع را ندارد.

حق در اینجا به معنی اختیار است و اسقاط رجوع، باعث تبدیل طلاق رجعی به طلاق بائن می‌شود که با حقوق زن در تعارض و تضاد است و زن، امکان برخورداری از حقوق زوجیت در ایام رجوع، مانند نفقه وارث را از دست می‌دهد؛ پس حق رجوع، قابل اسقاط نیست اما قابل وکالت دادن است.

مدارک و شرایط لازم جهت ثبت رجوع

جهت ثبت واقعه رجوع، تنها مراجعه مرد به دفتر رسمی طلاق، که صورت جلسه طلاق در آن دفتر تنظیم شده است، کفایت می‌کند.

در صورت ادعای رجوع، توسط مرد، صورت جلسه طلاق، ابطال می‌شود و آثار و احکام ازدواج سابق، ابقا می‌شود.

آثار و عواقب هرگونه تصمیمی که می‌گیریم، بار حقوقی و تعهدی را برای ما ایجاد می‌کند.

جهت پیشگیری از عواقب سو احتمالی، تصمیم‌های فردی، مشاوره با اهل فن ضرورت دارد.

ازدواج، طلاق، رجوع، عده، فسخ و سایر امور و مسائل مربوط به خانواده، امور حقوقی هستند که با کمی سهل انگاری و عدم آگاهی نسبت به حقوق و تکالیف زوجین، گاهی لطمه‌های جبران ناپذیری به سنگ بنای خانواده وارد می‌آورد.

قبل از هر اقدامی، مشاوره با وکیل متخصص در رجوع و حقوق خانواده می‌تواند راهگشای شما در انجام درست کارها باشد.

موسسه حقوقی و داوری طلیعه عدالت و مهر پارسیان، با توجه به گستردگی مباحث مربوط به خانواده، علاوه بر وب سایت اصلی موسسه، به صورت تخصصی وب سایت جدیدی با مفاهیم و موضوعات حقوق خانواده، جهت رفاه حال شما عزیزان، طراحی و اجرا نموده است.

شما می‌توانید، کلیه اطلاعات لازم در امور مربوط به حقوق خانواده را در وب سایت تخصصی حقوق خانواده ملاحظه نمایید و در صورت نیاز برای مشاوره بیشتر، با شماره‌های موسسه تماس حاصل بفرمایید.

امکان اخذ مشاوره آنلاین حقوقی و مشاوره حضوری حقوقی با وکلای پایه یک دادگستری، همکار گروه وکلای مهر پارسیان، برای شما عزیزان فراهم شده است.

با ما به روز باشید.

مهلت رجوع از طلاق چقدر است؟

مهلت رجوع در طلاق رجعی، تا انقضای مدت عده زن، می‌باشد.

برای رجوع از طلاق می‌توان وکیل گرفت؟

امکان اعطای وکالت دادگستری، جهت ثبت واقعه رجوع، مانند سایر امور مرتبط به خانواده، وجود دارد.