حقوق فرزندان ازدواج زن ایرانی با مرد خارجی

امروز با موضوع حق و حقوق فرزندان حاصل از ازدواج زن ایرانی با مرد خارجی با شما مخاطبان گرامی همراه هستیم.

مسئله ازدواج زنان با مردان خارجی در اکثر نقاط جهان به عنوان یک پدیده غیر قابل کنترل  مورد بررسی قرار گرفته است از این رو رویکرد قانونگذار در خصوص حقوق اولاد ناشی از این نوع ازدواج  دستخوش مسایل فرهنگی و جامع شناسی شده است.

همانگونه که می‌دانید در جامعه ما کم نیستند کودکانی که حاصل ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی و فاقد تابعیت ایرانی و امتیازات مربوط بـه آن هسـتند.

در این مقاله به بررسی این شرایط می‌پردازیم.

نکات مهم حق و حقوق فرزندان حاصل از ازدواج زن ایرانی با مرد خارجی

• اخذ پروانه زناشویی چه تاثیری در تابعیت دارد؟
• بازگشت زن به تابعیت ایرانی تحت چه شرایطی صورت می‌گیرد؟
• عدم اخذ پروانه زناشویی و اجازه ازدواج با اتباع خارجی چه عواقب حقوقی‌ای در پی خواهد داشت؟

قانونگذار چه تمهیداتی در خصوص تابعیت فرزندان و زوجه در ازدواج زن ایرانی با اتباع سایر کشورها در نظر گرفته است؟

اگرچـه قانونگـذار در بنـد 5 مـاده 976 قانون مدنی درباره امکان کسب تابعیت ایرانی تعیین قاعده کـرده، امـا دربـاره وضـعیت این کودکان قبل از رسیدن به 18 سال تمـام تعیـین تکلیـف نکـرده اسـت.

مـاده واحـده تعیین تکلیف تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی 1385 نیـز از قانون مدنی در این باره رفع اجمال نکرده و طرح اصلاح قانون تعیین تکلیـف تابعیـت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خـارجی نیـز از سـال 1391 در مجلـس مسکوت مانده است.

لذا تعیین راهکاری برای اعطای تابعیت ایرانی از طریق تفسیر بند 4 ماده 976 ،اصـلاح بنـدهای 6و 2 ویـا لااقـل اعطـای برخـی امتیـازات ضـروری، ماننـد برخورداری از یارانه، تحصیل رایگان و داشتن شناسـنامه ایرانـی پـیش از حصـول 18 سال تمام می‌تواند به حل مسأله کمک قابل توجهی کند.

آیا ازدواج زن ایرانی با تبعه خارجی که به صورت قانونی وارد ایران شده است نیازمند مجوز است؟

اگرچه تبعه خارجی با اجازه دولت ایران وارد سرزمین ما شده و سپس تصمیم به نکاح با دختر یا زن ایرانی گرفته باشد، اما نکاح او نیز نیازمند اخذ مجـوز دولتـی اسـت.. لـذا باید بین دو فرض اخذ یا عدم اخذ مجوز و آثار حقوقی آن دو قائل به تفکیک شد.

آیا علیرغم حضور قانونی زوج خارجی در خاک ایران باز هم نیاز به اخذ مجوز دولتی برای ازدواج با زن ایرانی وجود دارد؟

اخذ مجوز دولتی (پروانه زناشویی)  مطابق ماده 1060 قانون مدنی:

«ازدواج زن ایرانی با تبعه خـارجی در مـواردی نیـز کـه منع قانونی ندارد، موکول به اجازه مخصوص از طرف دولت است»

بنابراین حتـی اگـر تبعه خارجی با مجوز وارد ایران شده و مانع دیگری برای ازدواج وجود نداشـته باشـد، ثبت نکاح موکول به اخذ مجوز دولتی است که از آن به پروانه زناشویی یاد شده اسـت.

ازدواج بدون دریافت اجازه از دولت ایران چه آثار حقوقی در پی خواهد داشت؟

در رابطه با آثار حقوقی چنین نکاحی باید اذعان داشت کـه اگـر سیسـتم حقـوقی دولت متبوع مرد تابعیت وی را به همسر او نیز تحمیل کند، زن ایرانـی در نتیجـه چنـین نکاحی و به موجب ماده 987 قانون مدنی، تابعیت ایرانی خود را از دسـت داده، تابعیـت همسر را کسب خواهد کرد.

وضعیت تابعیت فرزندان حاصل از این ازدواج نیـز معمـولاً به طریق سیستم خون تعیین می‌شود که نتیجه آن،کسب تابعیت پدری است.

حتـی اگـر چنان که در قانون تابعیت جمهوری اسلامی افغانستان مورد تصریح قرار گرفته سیستم تابعیتی پدری و مادری مـورد اسـتفاده قـرار گیـرد، ازدواج زن ایرانـی بـا تبعـه افغـان، تابعیت وی را به افغانی تغییر داده، فرزند آنان نیز افغانی خواهد شد.

این در حالی است که بعضاً پدر این فرزندان پس از سال‌ها اقامت در ایران ناگهان به دیار خـود مـی‌رود و زن و فرزندان را با تابعیت اجباری به حـال خـود وا مـی‌گـذارد.

در چنـین وضـعیتی زن  می‌تواند به موجب ماده 987 قانون مدنی، با ارائه درخواست به تابعیت ایرانی خـود بـاز گردد.

وضعیت فرزندان تبعه خارجی( بدون ‌پدر) در خاک ایران چگونه خواهد شد؟

 آنان بـه تابعیـت پـدر خـود بـاقی می‌مانند، اگرچه قانونگذار در بند 5 ماده 976 اجازه تحصیل تابعیت ایرانی را به این فرزندان، پس از رسیدن به 18 سالگی داده، امـا مشـخص نکـرده کـه پـیش از رسیدن به این سن، ها آن چگونه با تابعیت خارجی خود و محرومیـت هـای ناشـی از آن در ایران سر کنند.

عدم اخذ مجوز دولتی (پروانه زناشویی) چه عواقبی در پی خواهد داشت؟

اگرچه تبعه خارجی با مجوز دولتی وارد ایران شده، اما پیش از انعقاد عقـد زوجیـت بـا زن ایرانی، پروانه زناشویی اخذ نشده باشد اگرچه این ازدواج صحیح است ، امـا آثـاری بـه همـراه خواهـد داشت:

در تابعیت زن تغییری حاصـل نمـی‌شـود و بـرای زنـان ایرانـی فاقـد پروانـه زناشویی امکان صدور حکم طلاق از شـوهر نیـز وجـود نـدارد؛ زیـرا ازدواج از سـوی مقامات رسمی تأیید نشـده است.

ممکن است شخصی بـدون اخـذ روادیـد وارد ایـران شـده و در ایـام اقامـت غیرمجاز با زنی ایرانی عقد نکاحی با همه شرایط شرعی منعقد کرده و فرزندی حاصـل شده باشد. وضعیت حقوقی این فرزند چگونه است؟

 بر فرض کـه پـدر از ایـران اخـراج شود، آیا مادر می‌تواند سرپرستی فرزند مشـروع خـود را داشـته باشـد و فراتـر از آن وضعیت تابعیتی او چگونه است؟

 این فرض به‌ویژه در مورد افغان‌هایی مطرح می‌گـردد که دوره مدیدی به صورت غیرمجاز وارد خاک ایران شده‌اند.

اگرچه مادر بـا تـن دادن بـه چنین ازدواجی خود شریک در ایجاد اوضاع حاضـر اسـت، امـا نبایـد بـه اسـتناد تقصـیر والدین، فرزند را از حقـوق اولیـه محـروم کـرد .

البتـه واردیـن غیرمجـاز مـی‌تواننـد بـا درخواست پناهندگی از آثار نـامطلوب اقـدام خـود تـا حـد زیـادی بـری شـوند، امـا در صورتی که پیش از این اقدامات تولـدی رخ دهـد چـه بایـد کـرد ؛ چنـان کـه هنـوز غالـب مهاجرین افغان و عراقی به صورت غیرمجاز در ایران اقامت دارند.

بنابراین یکی از تبعات منفی ورود و اقامت غیرمجاز ازدواج‌های غیرقانونی بـا زنـان ایرانی است. اگرچه به نظر می‌رسد در این موارد زن بـه اسـتناد مـاده 987 بـه تابعیـت ایرانی خود باقی خواهد بود و تابعیت خـارجی در نتیجـه ایـن ازدواج  غیرقـانونی بـر او تحمیل نمی‌شود.

اما کودکان حاصل از این ازدواج نیز «کودکان بی هویتی» هستند که بـه دلیل عدم ارتباط پدران با کشور اولیه، امکـان اخـذ شناسـنامه و سـایر مـدارک هـویتی برایشان وجود ندارد..

وکیل مهاجرت به ایران

اگر نیاز به خدمات مشاوره حقوقی و داوری در مباحث مهاجرت به ایران یا سایر موارد دارید جهت مشاوره تلفنی و حضوری با وکیل پایه یک دادگستری در خصوص موضوعات کیفری، حقوقی، ملکی، خانواده، مطالبه مهریه، نفقه، و …مشاوره آنلاین با وکیل پایه یک دادگستری، مطالعه پرونده توسط وکیل پایه یک دادگستری، از روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت 9 الی 19 و روزهای پنجشنبه از ساعت 9 الی 15 با موسسه حقوقی بین المللی مهر پارسیان تماس بگیرید.

021-88663925

021-88663926

021-88663927

021-88663628

021-88799562

021-88795408

021-88796143

در صورت ضرورت و فوریت موضوع و درخواست وکیل خارج از ساعات یاد شده با شماره همراه اعلامی تماس حاصل فرمایید.

09120067665