مشاوره حقوقی طلاق ایرانیان خارج از کشور

موضوع بحث این نوشتار مشاوره حقوقی طلاق ایرانیان خارج از کشور است.

نحوه طلاق برای ایرانیان مقیم خارج از کشور

برای شناسایی و ثبت آرای دادگاه‌های خارجی توسط مراجع ایرانی، مانند سایر مباحث تعارض قوانین دو کشور، رعایت دو عنصر صلاحیت مراجع رسیدگی‌کننده مثل دادگاه صالح و صلاحیت قانون اجرا شده ضروری است.‏
در ماده ۲۴ قانون حمایت از خانواده در سال ۱۳۹۱ چنین مقرر شده است:
ثبت طلاق و سایر موارد انحلال نکاح (ازدواج) و نیز اعلام بطلان نکاح (ازدواج) یا طلاق در دفاتر رسمی ازدواج و طلاق، پس از صدور گواهی عدم امکان سازش یا حکم مربوط از سوی دادگاه مجاز است.

طبق ماده ۶ قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران، قوانین مربوط به احوال شخصیه (اوصاف شخصی مربوط به شخصیت افراد) از قبیل نکاح (ازدواج)، طلاق (جدایی) و اهلیت (توانایی انجام عملی) اشخاص در مورد همه اتباع ایران ولو اینکه مقیم خارج باشند، مجری خواهد بود. (اجرا خواهد شد.)

1- در صورتی که زن و شوهری مقیم خارج از کشور باشند و دعوای طلاق خود را در محاکم خارجی مطرح کنند:

اگر از دادگاه محل اقامت آنان حکم طلاق صادر شود و با مراجعه یکی از زوجین به مراکز اسلامی، صیغه شرعی طلاق جاری شود و به تأیید مقامات ایرانی اعم از کنسولگری ایران یا دفتر حفاظت منافع یا سفارت جمهوری اسلامی ایران در آن کشور برسد و سپس مورد تأیید وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران قرار گیرد.

هیچ کدام از زوجین (زن و مرد) جهت ثبت طلاق به دفاتر نمایندگی ایران در آن کشور مراجعه نکنند، زن یا مرد یا یکی از وکلای آنان به دادگاه خانواده ایران مراجعه و دعوایی به خواسته تنفیذ (تایید) حکم طلاق صادره جهت ثبت آن مطرح می‌نماید.

دادگاه خانواده ایران با احراز اصول، اسناد و اجرای صیغه طلاق انجام‌شده توسط مرکز اسلامی و شرایط صحت طلاق، ضمن تنفیذ (تایید و امضا) حکم طلاق صادر شده، اجازه ثبت آن را توسط یکی از دفترخانه‌های رسمی طلاق صادر می‌کند.

چنانچه هر یک از زوجین، ادعای مالی خود را در زمان رسیدگی به طلاق مطرح نکرده باشند، می‌توانند پس از ثبت واقعه طلاق اقامه دعوی کنند.‏

در حقیقت، مسئولان کنسولی ایران در خارج از کشور باید نسبت به ایرانیان مقیم حوزه مأموریت خود در آن کشور وظایفی را که به موجب قوانین و مقررات به عهده ادارات ثبت احوال مقرر است، انجام دهند.‏
2- مورد دوم زمانی است که هیچ کدام از زوجین (زن و مرد) پس از دریافت حکم طلاق از دادگاه خارجی شهر محل اقامت خود جهت جاری شدن صیغه طلاق شرعی به مراجع اسلامی مراجعه نکرده‌اند.

بعضاً زن طی وکالتی که در خصوص اقامه دعوی در مورد تنفیذ (تأیید) حکم طلاق صادره جهت جاری شدن صیغه طلاق و ثبت آن با حق توکیل غیر (وکالت دادن به دیگری) به یکی از نزدیکان خود که در ایران ساکن است می‌دهد.
نشانی مرد را مجهول‌المکان اعلام می‌کند یا با اعلام آدرس مرد در ایران یا خارج از کشور با اقامه دعوی توسط وکیل دادگستری، تقاضای تنفیذ (تأیید) حکم طلاق صادره از دادگاه خارجی را مطرح می‌کند.

 در این صورت چنانچه قاضی رسیدگی‌کننده به طلاق، قوانین دولت متبوع شخص یعنی قوانین جمهوری اسلامی ایران را در صدور حکم رعایت کرده باشد مانعی برای تنفیذ (تایید و امضا) طلاق به منظور جاری شدن صیغه طلاق و ثبت آن به نظر نمی‌رسد.‏
چنانچه قاضی رسیدگی‌کننده به طلاق، قوانین جاری کشور خارجی را در صدور حکم طلاق مورد استناد قرار داده باشد به استناد ماده ۹۷۱ قانون مدنی:

«مطرح بودن همان دعوی (دادخواست) در محکمه اجنبی (خارجی) رافع (از بین برنده) صلاحیت محکمه ایرانی نخواهد بود.»‏
طبق ماده ۹۷۲ قانون مدنی که مقرر داشته:

احکام صادره از محاکم خارجه و اسناد رسمی لازم‌الاجرای تنظیم‌شده در خارجه را نمی‌توان در ایران اجرا کرد مگر اینکه مطابق قوانین ایرانی امر به اجرای آنها صادر شده باشد.‏
بنابراین به استناد مواد فوق‌الذکر و ماده ۶ قانون مدنی و به لحاظ عدم احراز شرایط صحت طلاق، رأی به رد دعوای (رد شدن خواسته) مطروحه صادر می‌شود.‏

حالتی که صیغه شرعی طلاق جاری نشده باشد‏.

3- مورد سوم حالتی است که صیغه شرعی طلاق جاری نشده باشد.
در بعضی مواقع دعوی از ناحیه زن یا وکیل وی بدین نحو مطرح می‌شود که آنها با استناد به رأی طلاق صادره از دادگاه خارجی و با ادعای عسر و حرج (سخت و دشوار بودن زندگی زن) زن در ادامه این وضع (مفارقت (جدایی و دوری) زوجین) تقاضای صدور حکم طلاق از دادگاه خانواده ایران را مطرح می‌کنند.

دلایل خود را در خصوص عسروحرج (در سختی و دشواری بودن) زوجه (زن) به دادگاه ارائه می‌دهند.
چنانچه عسروحرج (سختی و دشواری) زن برای دادگاه محرز شد، حکم طلاق صادر می‌شود.

از رأی طلاق صادره از دادگاه خارجی صرفاً به عنوان اماره (دلیل یا نشانه) استفاده می‌شود و با اختیاراتی که زن طی وکالت‌نامه به وکیل مربوطه تفویض کرده (واگذار کردن)، ضمن صدور رأی طلاق، مسائل مالی نیز مورد لحاظ قرار گرفته و بعضاً از ناحیه زن، تمام یا قسمتی از مهریه در قبال طلاق به مرد بذل (بخشیده) می‌شود.

نحوه طلاق برای ایرانیان مقیم خارج از کشور

4- در بعضی موارد مرد یا زن بدون مراجعه به دادگاه محل اقامت به مراکز اسلامی مراجعه می‌کنند و صیغه طلاق شرعی جاری می‌شود.
در این صورت طبق ماده واحده اصلاح مقررات مربوط به طلاق، دفاتر رسمی طلاق حق ثبت طلاق‌هایی که گواهی عدم امکان سازش برای آنها صادر نشده است را ندارند.
در غیر این صورت، از سردفتر خاطی (متخلف) سلب صلاحیت به عمل خواهد آمد.
5- یکی دیگر از موارد این است که زوجین (زن و مرد) مقیم خارج از کشور با توافق به دادگاه خارجی مراجعه می‌کنند و حکم طلاق از دادگاه خارجی صادر می‌شود.
زوجین به یکی از مراکز اسلامی مراجعه کرده، صیغه طلاق شرعی جاری می‌شود و به اتفاق به کنسولگری ایران در آن کشور مراجعه می‌کنند.

با ارائه گواهی جاری شدن صیغه طلاق شرعی و حکم صادره، تقاضای ثبت طلاق در دفتر کنسولگری و اسناد سجلی خود را مطرح می‌کنند.

امتناع زن از حضور در نمایندگی

چنانچه مرد متقاضی ثبت طلاق بوده و زن از حضور در نمایندگی امتناع کند.
ضمن اخذ درخواست کتبی و رویت حکم قطعی طلاق صادره از دادگاه کشور متوقف‌فیه و گواهی جاری شدن صیغه طلاق شرعی از سوی یکی از مراجع قابل قبول نمایندگی با ابلاغ مراتب به زن غایب و رعایت مهلت قانونی (یک ماه) و عدم دریافت اعتراض زن نسبت به ثبت واقعه طلاق اقدام و موضوع از طرف نمایندگی به اطلاع زن خواهد رسید.‏
♦️هرگاه زن متقاضی ثبت طلاق باشد و مرد از حضور در نمایندگی امتناع کند.
در صورتی که صیغه طلاق با حضور زوجین جاری شده باشد نمایندگی می‌تواند با رویت حکم قطعی طلاق از دادگاه کشوری که در آنجا می‌باشد و گواهی جاری شدن صیغه طلاق شرعی از سوی یکی از مراکز قابل قبول نمایندگی و اخذ درخواست کتبی زن مانند مورد فوق، مراتب ابلاغ به مرد غایب را انجام دهد.

پس از انقضای مهلت یک ماه و عدم دریافت اعتراض مرد نسبت به ثبت طلاق در دفاتر نمایندگی اقدام کرده و موضوع را به اطلاع مرد برسانند.

نشانی و شماره دفتر وکیل آنلاین ایرانیان خارج از کشور

تهران- گاندی جنوبی- خیابان 14- پلاک14- طبقه4- واحد 9- موسسه حقوقی مهرپارسیان و دفتر وکالت محمدرضا مهری
برای مشاوره حقوقی با وکیل پایه یک دادگستری، وکیل دادگستری شمال تهران و وکلای متخصص موسسه حقوقی مهر پارسیان، با شماره‌های زیر تماس حاصل فرمایید.

شماره های همراه جهت مشاوره حقوقی طلاق ایرانیان خارج از کشور

09120067661
09120067662
09120067663
09120067664
09120067665
09120067669
درخواست وقت مشاوره با محمدرضا مهری، مدیر موسسه حقوقی مهر پارسیان، از طریق شماره های اعلامی امکان پذیر است.

راههای ارتباطی با دفتر محمدرضا مهری

021-88663925
021-88663926
021-88663927
021-88663628
021-88795408
021-88796143
دفتر وکالت و مشاوره حقوقی محمدرضا مهری